Tại sao các doanh nghiệp nhỏ dễ bị thất bại? Và những gì bạn có thể biết để lường trước và tránh thất bại trong kinh doanh? Đây là những nguyên nhân thất bại của các dự án kinh doanh mới trong 10 năm đầu. Hãy tìm hiểu để rút kinh nghiệm cho một dự án kinh doanh.
1. Thiếu kỹ năng quản lý
Khi một chủ doanh nghiệp nhỏ thiếu các kỹ năng quản lý cần thiết để điều hướng, quản lý công việc kinh doanh lên tầm cao hơn thì dự án kinh doanh do người đó phụ trách dễ dàng bị thất bại. Xây dựng doanh nghiệp mà không có kỹ năng quản lý cần thiết giống như một cuộc phiêu lưu vô ích, đặc biệt đối với những người chậm chạp tiếp thu, không nhạy bén để học hỏi, thay đổi tư duy quản lý. Một doanh nhân muốn thành công phải có khả năng xử lý hiệu quả các công việc liên quan đến nhân viên, dòng tiền, dây chuyền sản xuất. Hoặc ít nhất các chủ doanh nghiệp phải có khả năng thuê một người quản lý tốt để thay mình làm những việc đó.
2. Các quyết định kinh doanh sai lầm
Đây là lý do rất nhiều doanh nghiệp nhỏ gặp phải. Cách đây chưa lâu, một người bạn của tôi, sau khi phân tích về 1 tình huống cụ thể đã đưa ra một quyết định mà cậu ấy cho là thuận lợi và dễ triển khai. Nhưng trong khi thực hiện nó, nó lại gặp một số vấn đề, cậu ấy đã vướng phải một số vụ kiện khó khăn. Vì vậy, bất cứ khi nào bạn quyết định một hành động được thực hiện trong kinh doanh, bạn hãy xem xét kỹ lưỡng, hỏi han đồng nghiệp, bạn bè, đối tác kinh doanh và các chuyên gia để được tư vấn, phân tích nó và vẽ lên trường hợp xấu nhất. Điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm được thời gian, công sức và trí tuệ mà bạn có thể lãng phí vào việc giải quyết hậu quả từ những quyết định sai ấy.
3. Không có khả năng ứng biến nhanh chóng với xu hướng và thay đổi công nghệ
Thực tế có nhiều người không thích sự thay đổi, trong khi người khác sáng tạo và thay đổi thì họ lại chững lại và bảo thủ hoặc họ không có khả năng. Ứng biến nhanh chóng với các xu hướng sẽ giúp bạn cập nhật và đáp ứng kịp thời cho khách hàng. Đó là lý do vì sao bạn cần phải liên tục nâng cấp công nghệ để theo kịp hoặc thậm chí là đi trước thời đại.
Là một doanh nhân, bạn cần phải biết cách nhận ra và nắm bắt xu hướng công nghệ mới ví dụ như các phần mềm tự động, ứng dụng, thanh toán điện tử… Nên nhớ xu hướng chính là bạn của bạn chứ không phải là kẻ thù của bạn.
4. Cạnh tranh khốc liệt
Hầu hết các doanh nghiệp nhỏ đều sợ cạnh tranh vì nhiều doanh nghiệp đã buộc phải bị đóng cửa do sự cạnh tranh khốc liệt. Ngay cả khi bạn chính là người phát minh ra một ý tưởng thì cũng khó tránh khỏi cạnh tranh bởi các đối thủ sẽ có ở thời gian sắp tới, khi nhiều người nhận ra lợi nhuận, tiềm năng của ý tưởng này.
Bạn cứ tưởng tượng, sự cạnh tranh sẽ đuổi theo bạn nếu bạn tiếp tục chạy nhưng nếu bạn đứng yên, chúng sẽ nuốt chửng bạn. Vì vậy, tốt nhất bạn nên để tâm một chút tới đối thủ cạnh tranh của mình, sử dụng mọi ý tưởng sáng tạo và làm cho khách hàng của bạn cảm thấy thỏa mãn khi đang sử dụng sản phẩm của bạn. Bạn cũng có thể đăng ký thương hiệu, bằng sáng chế hay quyền tác giả để ngăn chặn việc cạnh tranh từ các đối thủ.
5. Chọn sai địa điểm kinh doanh
Chọn địa điểm của 1 doanh nghiệp là 1 yếu tố quan trọng. Nếu doanh nghiệp của bạn đang nằm trong khu vực có nhiều sự cạnh tranh lớn hơn, bạn dễ bị thất bại nếu không có chiến lược. Hoặc bạn kinh doanh ở một khu vực không có ai quan tâm đến sản phẩm của bạn, họ không có thu nhập cao để chi trả cho những thứ nằm ngoài nhu cầu cơ bản, hầu hết lứa tuổi của người trong khu vực không phù hợp với sản phẩm của bạn… Các yếu tố cần xem xét khi lựa chọn một địa điểm kinh doanh đó là giao thông thuận tiện, đông đúc dân cư, người qua lại, và những yếu tố về mức thu nhập bình quân, trình độ dân số, nhân khẩu học…
6. Thiếu kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn
Điều này thì quá rõ ràng, bạn sẽ không thể thành công trong một lĩnh vực mà bạn không có kiến thức và kinh nghiệm. Đừng bao giờ lựa chọn kinh doanh vật liệu xây dựng nếu như bạn không biết chúng có những vật liệu gì, bản chất ra sao… Kinh doanh mà không hiểu về sản phẩm, về lĩnh vực của mình, bạn sẽ dễ dàng bị sa lầy, thất bại mà không biết lý do vì sao. Những hiểu biết và kinh nghiệm sẽ mang lại cho bạn nhiều sự phân tích đúng đắn trong khi kinh doanh. Nếu chưa có kiến thức, kinh nghiệm, hãy tự tìm hiểu, đi học,… làm bất cứ việc gì để bạn có được những điều cần thiết này trước khi bắt tay vào kinh doanh.
7. Nợ xấu
Đây là 1 lý do tại sao các doanh nghiệp nhỏ thất bại. Những khoản nợ sẽ là những quả bom sẽ nổ bất cứ lúc nào và bạn dễ dàng bị thất bại vì chúng. Vấn đề tài chính với một doanh nghiệp cực kỳ quan trọng, nếu nó phải gánh trên mình những khoản nợ xấu chồng chất, tự khắc sẽ khiến ngay cả bản thân doanh nghiệp rỗng từ trong ra ngoài. Các doanh nghiệp cần phải thiết lập hạn mức tín dụng nhất định và trong thời gian cố định từ ngày mua để trả đúng kỳ hạn, đảm bảo doanh nghiệp không phải lo lắng về nợ xấu. Không thì chí ít một doanh nghiệp cần phải có khả năng thuyết phục con nợ của mình trả nợ kịp thời và có chiến thuật trì hoãn thanh toán cho các chủ nợ của mình.
Tôi từng chứng kiến từ đầu tới cuối một quá trình thất bại của 1 Spa làm đẹp. Chủ Spa thường xuyên ghi nợ các khoản mỹ phẩm, máy móc, đồng thời để lại khá nhiều khoản nợ từ khách hàng. Đến khoảng thời gian gặp khủng hoảng, tiền nợ nhà cung cấp sản phẩm, máy móc không xoay được, cũng không có khả năng thuyết phục khách hàng trả nợ dịch vụ dẫn đến việc trì trệ, rồi không đủ tiền trả lương nhân viên gây tâm lý chán nản trong đội ngũ, không muốn làm việc… Kết quả Spa sập tiệm và phải nhượng lại cho một chủ khác.
8. Không đủ vốn
Huy động vốn là nhiệm vụ quan trọng của một doanh nhân vì dòng tiền chính là máu của doanh nghiệp, thiếu vốn lưu động có thể sẽ giết chết ngay cả những doanh nghiệp có nhiều lợi nhuận. Trong trường hợp không có đủ ốn kinh doanh, bạn cũng sẽ càng khó khăn hơn để tiếp cận các nguồn vốn từ ngân hàng và các nhà đầu tư. Các doanh nghiệp cần phải đưa ra kế hoạch tài chính càng cụ thể càng tốt, tiết kiệm các chi phí không cần thiết, thiết lập một hạn mức tín dụng từ các nhà cung cấp và chỉ sản xuất theo yêu cầu để tránh thua lỗ.
9. Nội bộ gian lận
Nhân viên xấu có thể là một nguyên nhân dẫn đến sự thất bại của bất kỳ doanh nghiệp nào bởi con người là nhân tố tạo nên thành công. Khi bạn có các giao dịch kinh doanh đáng nghi, bất hợ pháp bởi nhân viên, bạn sẽ dễ dàng phải đối mặt với các cuộc công khai ngân sách và các khoản chi tiêu. Vì vậy, bạn cần phải quan tâm sát sao các hoạt động của nhân viên đối với ngân sách chung của công ty.
10. Thiếu kỹ năng của một người doanh nhân
Khi một doanh nhân thiếu các kĩ năng cần thiết như kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng quản lý dòng tiền, bán hàng, bản lĩnh kiên trì, tự tin, bản lĩnh của một doanh nhân thực thụ, họ rất dễ thất bại trong kinh doanh. Chủ doanh nghiệp là người đứng đầu điều hành, giống như 1 phi công. Hãy tưởng tượng xem một chiếc máy bay đang được lái bởi 1 phi công trẻ thiếu kinh nghiệm sẽ như thế nào?
11. Thị trường ngách ít tiềm năng
Bước chân vào kinh doanh dù bạn là ai thì cũng chỉ giống như đứa trẻ vừa tiến đến một thế giới mới mà thôi, ở đó đã có sẵn những ông lớn với sức ảnh hưởng cực kỳ mạnh mẽ tới thị trường, chỉ cần họ tác động một chút bạn cũng có thể sụp đổ hoàn toàn. Lúc này lời khuyên mà bạn nhận được nhiều nhất là hãy biết tránh các ông lớn đó, tìm một thị trường ngách mà đi, củng cố vị thế của mình trước khi bước ra đầu sóng ngọn gió. Nếu bạn nghe theo, thì đã có lựa chọn hoàn toàn đúng đắn. Thế nhưng kinh doanh chẳng đơn giản như vậy, thị trường ngách cũng có nhiều dạng khác nhau, chỉ cần lựa chọn sai lầm thì bạn đã thất bại ngay từ bước đầu tiên rồi.
Lẽ dĩ nhiên thị trường ngách có tập khách hàng hẹp hơn, nhu cầu ít hơn, đòi hỏi sự khác biệt hoá lớn từ sản phẩm, dịch vụ, nhưng dù kém hơn thị trường lớn thế nào cũng phải có đủ tiềm năng để bạn phát triển. Chọn một thị trường ngách mà lượng cầu quá ít, khả năng mở rộng quá thấp chỉ khiến bạn lâm vào bế tắc mà thôi. Né tránh cạnh tranh vào giai đoạn khởi nghiệp kinh doanh là đúng, nhưng đừng chọn ngõ cụt mà đi.
12. Cố chấp
Kinh doanh có quá nhiều sóng gió bởi tính chất biến động từng thời từng khắc của nó, vì vậy đòi hỏi người khởi nghiệp phải thật sự kiên trì bước tiếp dù xảy ra chuyện gì. Thế nhưng kiên trì khác với cố chấp, cố chấp là mù quáng, là bướng bỉnh một cách ngu ngốc. Rất nhiều người nhầm lẫn giữa hai phẩm chất này, và đó là lúc họ đi gần hơn tới thất bại.
Cố chấp là không lắng nghe ý kiến của người khác, chỉ lăm lăm theo quyết định của mình. Cố chấp là vì tầm nhìn hạn hẹp, cái tôi quá cao, nhiệt huyết không đặt đúng chỗ. Là người mới bạn nên tiếp thu ý kiến của người đi trước, tổng hợp lại, tham khảo rồi rút ra kinh nghiệm cho mình. Trong kinh doanh thì học hỏi là điều không thể thiếu, bằng cách đó bạn sẽ hạn chế tối đa những sai lầm.
13. Khởi đầu chậm chạp
Chuẩn bị là bước rất cần thiết trong bất kỳ cuộc hành trình nào, đặc biệt là con đường kinh doanh đầy chông gai thì càng cần hành trang kỹ lưỡng. Thế nhưng chuẩn bị chỉ nằm trong một khoảng thời gian giới hạn mà thôi, không có nghĩa là bạn nên lưỡng lực quá lâu. Kinh doanh cần gặp thời, tính nhạy bén với xu hướng là không thể thiếu, mà chần chừ có thể khiến bạn lỡ mất cơ hội ngàn năm khó gặp.
Có người nói thế này, buôn bán không liều không ăn lớn được, điều đó đúng, nhưng liều phải có cơ sở, đa phần người dám liều đều đã chuẩn bị kĩ về tinh thần, tài chính trước rồi, họ chỉ đợi thời cơ mà thôi. Nếu chưa có kinh nghiệm bạn không nhất thiết phải bắt chước họ nhưng phải quyết đoán, thực hiện ngay khi thấy ổn. Kinh doanh vốn không dành cho kẻ sợ hãi!
14. Không xác định khách hàng mục tiêu rõ ràng
Bạn mở một shop quần áo, bạn nói bạn bán hàng cho giới trẻ, bạn tự tin rằng mình đã có đối tượng khách hàng cụ thể rồi, thế nhưng tỷ lệ thành công của bạn vẫn cực kỳ thấp. Lý do? Bạn biết giới trẻ gồm những phân lớp nào không? Nam và nữ? Học sinh, sinh viên và người mới ra trường? Thu nhập cao và thu nhập thấp? Có lẽ bạn đã quên mất những điều này rồi!
Khi bạn xác định đối tượng khách hàng của mình càng rõ thì bạn càng có cơ hội thành công cao hơn, bởi bạn sẽ biết phải bán gì, bán thế nào, quảng cáo ra sao,… Đây cũng là điều mà nhiều người lần đầu khởi nghiệp kinh doanh hay bỏ qua vì chưa có nhiều kinh nghiệm tìm hiểu, điều tra thị trường. Ngày hôm nay thì bạn đã biết cách để tránh rồi đấy!
15. Huy động vốn không đủ
Vốn là vấn đề muôn thuở của những nhà khởi nghiệp, vì không có vốn thì mọi kế hoạch chỉ nằm trên giấy mà thôi, vốn không đủ sẽ hạn chế rất nhiều quá trình hiện thực hoá ý tưởng kinh doanh của bạn. Đừng vội vã bắt đầu khi vẫn chưa huy động đủ vốn hoặc khi chưa có phương án xoay vòng vốn hiệu quả, vì điều đó chỉ khiến bạn nhanh chóng thất bại với các khoản thiếu hụt, khoản nợ ngày càng tích dần mà thôi.
Có rất nhiều cách để huy động vốn, bạn có thể tìm đến người thân, bạn bè, các nhà đầu tư thiên thần, quỹ đầu tư dành cho người mới hoặc vay ngân hàng lãi suất thấp. Ngoài ra bạn cũng nên tham khảo bài viết 10 lý do khiến bạn thất bại khi huy động vốn để đưa ra phương án tốt nhất.
16. Không cân đối chi phí
Khi khởi nghiệp kinh doanh có trăm thứ phải lo ngàn thứ phải chi, từ việc thuê mặt bằng, sắm sửa trang thiết bị, thuê nhân viên tới nhập hàng, quảng cáo,… không việc gì không cần đến số tiền lớn, với nguồn vốn eo hẹp nếu bạn không khéo léo trong chi tiêu sẽ dễ dẫn đến thâm hụt quá nhiều. Lời khuyên tốt nhất là hãy lên dự trù chi phí ngay từ ngày đầu để có kế hoạch mua bán, sắm sửa hợp lý hơn. Trong quá trình kinh doanh bạn có thể sử dụng một số phần mềm như phần mềm quản lý bán hàng có chức năng tự động tổng hợp, tính toán rồi báo cáo lại số tiền đã chi trong khoảng thời gian nhất định, giúp bạn kiểm soát dòng tiền tốt hơn.
17. Không thiết lập mạng lưới quan hệ
Kinh doanh không thể đơn độc, đây là kinh nghiệm mà nhiều người đi trước để lại, bởi nếu chỉ có một mình thì sớm hay muộn bạn cũng bị đối thủ đánh gục do thế đơn lực yếu. Tìm kiếm những đối tác không chỉ hỗ trợ cho việc kinh doanh thuận lợi hơn mà còn củng cố vị trí của bạn trên thương trường. Mở rộng quan hệ với những cơ quan chính quyền cũng không phải ý tồi, mặc dù không giúp bạn “lách luật” nhưng cũng là nơi cố vấn tốt những thủ tục hành chính lúc cần thiết. Đừng quên các mối quan hệ với khách hàng trung thành, khi bạn tạo ra sự liên kết với họ thì việc tiếp cận, mở rộng tập khách hàng sẽ dễ dàng hơn.
18. Mâu thuẫn nội bộ
Dù bạn khởi nghiệp kinh doanh bằng một cửa hàng bán lẻ nhỏ bé hay một doanh nghiệp quy mô lớn thì vấn đề đồng lòng giữa những người sáng lập, đồng lòng giữa nhân viên và quản lý cũng cần thiết như nhau. Hãy tưởng tượng sếp A muốn vạch ra chiến lược nhắm tới khách hàng này, nhưng sếp B lại muốn hướng đến đối tượng kia, giữa hai sếp không thống nhất thì nhân viên bên dưới biết nghe theo ai và biết phải thế nào bây giờ. Mâu thuẫn nội bộ không chỉ làm rối loạn hoạt động của doanh nghiệp mà còn để lộ sơ hở cho đối thủ thâm nhập vào hệ thống của bạn và phá rối. Muốn thắng người ngoài thì trước tiên tập thể của bạn phải có cùng chung mục đích và cách thức hành động đã.
19. Không tận dụng công nghệ
Mặc dù kinh doanh online đang rầm rộ nhưng nhiều người vẫn lựa chọn kinh doanh truyền thống để bắt đầu, bởi nó thường ổn định và lâu dài hơn. Thế nhưng như vậy không có nghĩa là nên chối bỏ hoàn toàn các ứng dụng công nghệ hiện đại, đặc biệt là công nghệ online. Lấy ví dụ như quảng cáo trực tuyến, đây là phương thức quảng cáo vừa rẻ vừa hiệu quả bởi tốc độ lan truyền thông tin trên mạng cực kỳ nhanh chóng. Hay việc tận dụng phần mềm quản lý bán hàng online cũng vậy, sẽ hỗ trợ bạn kiểm soát hoạt động kinh doanh dễ dàng hơn.
20. Dịch vụ khách hàng kém
Kinh doanh là buôn bán, nhưng không phải cứ bán xong là xong, khách trả tiền là hết nhiệm vụ, khách đến là thượng đế khách đi là cục nợ. Nếu thật sự nghĩ như vậy thì có lẽ bạn đang đứng ở bờ vực của sự thất bại rồi. Trong kinh doanh việc chăm sóc khách hàng phải được làm trọn vẹn, bất kể yêu cầu gì của khách trong khả năng làm được thì nên cố hết sức. Bạn nên xây dựng một hệ thống chăm sóc chuyên nghiệp từ khâu chào hàng, tư vấn bán, tư vấn khuyến mại và hậu mãi,… như vậy mới tạo ấn tượng tốt trong tâm trí khách hàng.
Trong bài viết chúng tôi đã nêu lên 20 sai lầm mà bạn cần tránh khi khởi nghiệp kinh doanh, hi vọng rằng sẽ giúp ích cho bạn.
