Thị trường taxi ở Việt Nam cách đây vài năm đã từng chứng kiến sự cạnh tranh mạnh mẽ của các ông lớn như Mai Linh, Vinasun, …cùng với rất nhiều các hãng taxi địa phương khác đã đem đến nhiều lựa chọn cho khách hàng. Tuy nhiên với sự phát triển và đầu tư mạnh tay từ công ty mẹ, Uber đã thay đổi cục diện của thị trường taxi Việt Nam và khiến các ông lớn phải đau đầu trong việc tìm hướng cạnh tranh và phát triển với ứng dụng này.
1. Uber và sự thay đổi của thị trường taxi Việt Nam
Sự ra đời và phát triển của Uber không chỉ gây “sock” với thị trường taxi Việt Nam mà còn có sức ảnh hưởng trên phạm vi toàn cầu. Thành lập vào tháng 3 năm 2009 tại San Francisco, đến nay Uber đã có mặt tại hơn 130 quốc gia và hơn 200 thành phố. Uber là ứng dụng taxi trực tuyến, hoàn toàn khác biệt với mô hình taxi truyền thống – khi người dùng sẽ sử dụng ứng dụng Uber để gọi và đặt xe trước thời gian di chuyển. Thông qua việc phát triển ứng dụng đặc biệt này, các nhà quản lý của Uber đã cắt giảm nhiều chi phí như nhân viên tổng đài, đầu tư mua xe, chi phí quản lý và các khoản thuế khác..từ đó giúp giảm tối đa mức giá dịch vụ. Nhân viên lái xe cũng không thuộc biên chế quản lý thường xuyên của Uber, thay vào đó các lái xe sẽ đăng ký làm việc và chạy xe trong thời gian phù hợp hoặc đang ở gần nơi khách hàng đặt dịch vụ. Đối với khách hàng, việc đặt xe và lịch trình trở nên dễ dàng hơn, trong khi có thể được di chuyển trên những chiếc xe hạng sang với giá cả vừa phải là điều khiến khách hàng rất hài lòng. Có thể thấy rằng, dịch vụ taxi trực tuyến của Uber đã giúp thay đổi các di chuyển và đem lại sự tiện lợi cho cả khách hàng và lái xe liên kết. Tuy nhiên, nhiều người còn lo ngại về tính an toàn và chuyên nghiệp trên những chuyến xe này khi nhiều sự việc không hay đã xảy ra với khách hàng đi xe của Uber trên thế giới. Mặc dù vậy, Uber vẫn nhanh chóng phát triển và đem đến sự lo lắng cho nhiều hãng taxi truyền thống tại các quốc gia, thành phố mà Uber xuất hiện.
Uber, Vinasun, Mai Linh – cuộc đua tam mã chưa có hồi kết
Tại thị trường Việt Nam, hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là những nơi tập trung nhiều các hãng taxi và cũng là 2 địa phương phát triển của ứng dụng Uber. Vinasun thống lĩnh thị trường taxi tại thành phố Hồ Chí Minh với hơn 45% thị phần, sau đó là Mai Linh và các hãng taxi khác. Ở Hà Nội, Mai Linh có phần nhỉnh hơn nhưng chưa thực sự thâu tóm hoàn toàn được thị phần tại Hà Nội. Mai Linh được nhiều khách hàng đánh giá là có chất lượng tốt, uy tín lâu năm, lượng xe nhiều nên nhu cầu di chuyển của khách hàng trong nội thành Hà Nội nhanh chóng được đáp ứng. Tuy nhiên, giá cước của Mai Linh lại khá cao so với các hãng taxi khác. Có thời điểm Mai Linh từng sở hữu hơn 11,000 đầu xe và gần như có mặt tại tất cả các sảnh khách sạn, trung tâm thương mại và ga sân bay. Không chỉ có mặt tại Hà Nội, Mai Linh còn phát triển mở rộng tại các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ và lên kế hoạch phát triển mạnh hơn nữa tại các thành phố du lịch như Đà Nẵng, Nha Trang và đặc biệt là Tp. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, trong một vài năm gần đây, Mai Linh bất ngờ lâm vào tình trạng làm ăn thua lỗ do nhiều chiến lược đầu tư không phù hợp, đã dẫn đến việc hãng phải bán hàng nghìn đầu xe để trả nợ và nhanh chóng bị cạnh tranh bởi các hãng khác.
Vinasun và Mai Linh: 2 doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực taxi hiện nay
Trong khi Mai Linh gặp nhiều khó khăn trong phát triển, Vinasun đã nhanh chóng chớp thời cơ và trở thành đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực taxi tại Tp. Hồ Chí Minh. Kể từ năm 2009 đến nay, doanh thu của hãng được báo cáo tăng trưởng hàng năm, và chưa khi nào đạt dưới 20 triệu USD. Tuy nhiên, Vinasun lại thường xuyên nhận được đánh giá không tốt từ phía người dùng như thái độ phục vụ không tốt cũng như mức độ an toàn không cao, khiến người dùng không mấy an tâm khi sử dụng dịch vụ của hãng. So với Mai Linh, Vinasun có ít hơn số lượng đầu xe và nhân viên, nhưng với chiến lược phát triển tập trung đúng đắn và đầu tư vào nâng cáo chất lượng, Vinasun đang vươn lên phát triển và vượt mặt Mai Linh tại thị trường TP. Hồ Chí Minh. Trong tương lai, hãng sẽ tiếp tục nâng cao thị phần tại đây cũng như mở rộng ra các thành phố khác trong đó có việc tăng số lượng đầu xe tại Hà Nội và các thành phố lớn. Nếu Uber, GrapTaxi và EasyTaxi không xuất hiện tại Việt Nam, thị phần taxi sẽ chứng kiến sự phát triển và cạnh tranh giá cước, dịch vụ chủ yếu của Vinasun, Mai Linh cùng một số hãng khác. Tuy nhiên, với việc gia nhập của GrapTaxi và đặc biệt là Uber đã thay đổi cục diện này, hiện nay mức giá trung bình của Uber chỉ khoảng 5,000đ/km tại Hà Nội và 8,500đ/km tại TP. Hồ Chí Minh. Giá cước thấp, dịch vụ được đánh giá tốt, tiết kiếm thời gian của Uber đã gây nên sự thay đổi lớn trong thị trường taxi Việt Nam.2. Chiến lược thay đổi của Vinasun và Mai Linh
Khi Uber xuất hiện và nhanh chóng “gây bão” trên các kênh truyền thông xã hội và nhận được phản hồi tích cực từ khách hàng, các hãng taxi đầu tiên tỏ ra “lạnh lùng” với ứng dụng này và cho rằng Uber đang cạnh tranh không sòng phẳng với các hãng taxi trong nước. Uber đem đến cho người dùng trải nghiệm hoàn toàn khác biệt, khi khách hàng sẽ được di chuyển trên những chiếc xe thơm phức cùng với thái độ phục vụ nhiệt tình của lái xe. Những điều mà các hãng taxi trong nước như Mai Linh và Vinasun cũng ít khi đem lại được điều này cho khách hàng. Cùng với đó là mức chi phí hợp lý đã khiến người dùng nhanh chóng thích ứng với ứng dụng này, nhất là tại hai thành phố lớn là Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh. Đến lúc này, Vinasun và Mai Linh đã không thể ngồi im trước sự phát triển mạnh mẽ của Uber được nữa.
Sự phát triển của Uber tại Việt Nam đã khiến các hãng taxi phải thay đổi
Sau các thông tin về việc Uber cạnh tranh không sòng phẳng hay đe dọa đến bát cơm của các tài xế, Mai Linh và Vinasun đã lựa chọn việc thay đổi để có thể bắt kịp cuộc đua với Uber. Trong đại hội cổ đông vừa qua của Vinasun, đứng trước nhiều câu hỏi và sức ép thực sự từ các cổ đông về sự cạnh tranh của Uber, lãnh đạo của công ty đã thẳng thắn nhìn nhận việc Uber đang có mức giá thấp hơn hãng. Đứng trước sự cạnh tranh này, thay vì “kêu ca” như trước đây, các nhà quản lý của Vinasun đã chính thức tham gia vào thị trường taxi trực tuyến tại Việt Nam với việc cho ra mắt ứng dụng Vinasun App. Ứng dụng chạy trên tất cả các hệ điều hành, hướng đến người dùng phổ thông và cao cấp. Thông qua việc sử dụng ứng dụn này, khách hàng có thể đặt giờ di chuyển, nhận thông tin giá dịch vụ, tài xế và xe…Theo các nhà quản lý của Vinasun, ứng dụng được kỳ vọng sẽ đủ khả năng cạnh tranh với Uber khi có thể tiếp cận với nhiều nhóm khách hàng từ những người không có điện thoại thông minh đến khách hàng cao cấp. Ứng dụng hiện được nhiều người dùng đánh giá thân thiện và dễ sử dụng. Tuy nhiên, Vinasun mới áp dụng ứng dụng tại Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh khác như Bình Dương, Đà Nẵng… chưa áp dụng với thị trường phía Bắc. Không muốn tụt hạng trong cuộc chiến với Vinasun trong thị trường taxi truyền thống hay với Uber trong ứng dụng taxi trực tuyến, Mai Linh đã thay đổi hướng phát triển của mình. Hiện nay Mai Linh đã cho ra mắt ứng dụng Mai Linh Taxi giúp người dùng tương tác nhanh chóng với lái xa thông qua ứng dụng hoặc điện thoại, hiển thị hiển thị thông tin các xe Mai Linh gần với khách hàng…Tuy nhiên, ứng dụng này của Mai Linh đang vấp phải nhiều phản hồi không tốt về việc thường xuyên lỗi kết nối máy chủ từ người dùng ứng dụng. Bên cạnh việc, tự phát triển ứng dụng trên nền tảng số lượng đầu xe lớn của hãng, Mai Linh đang bắt tay với GrabTaxi và EasyTaxi để cạnh tranh với Uber và Vinasun. Thông qua ứng dụng như GrabTaxi tại Tp. Hồ Chí Minh, người dùng vẫn có thể di chuyển bằng xe của Mai Linh. Điều này sẽ giúp hãng tiếp cận nhiều hơn đến người dùng thông qua sự phát triển của các ứng dụng khác và ứng dụng của chính hãng. Gần đây, Uber đã áp dụng việc chấp nhận thanh toán bằng tiền mặt đối với khách hàng khi sử dụng ứng dụng tại Việt Nam. Điều này không chỉ giúp Uber tiếp cận nhiều hơn với khách hàng và còn tiến tới việc đem lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng, và cũng tác động không nhỏ đến việc cạnh tranh với các hãng taxi truyền thống. Mặc dù cả hai ông lớn là Vinasun và Mai Linh đều tung ra chiến lược cạnh tranh mới với việc ra mắt ứng dụng taxi trực tuyến nhưng có lẽ vẫn là chưa đủ để hai hãng có thể đạt nhiều lơi thế so với Uber khi mức giá dịch vụ vẫn chưa giảm được nhiều. Trước mắt, thị trường taxi trực tuyến Việt Nam vẫn là thị trường giàu tiềm năng của Uber và hứa hẹn còn nhiều thay đổi từ Uber để phát triển hơn nữa tại Việt Nam. Vậy các hãng taxi như Mai Linh và Vinasun sẽ phải làm gì để cạnh tranh hiệu quả hơn?
