Hà Nội, tháng 12/2024 - Ngành bán lẻ tại Việt Nam đang trải qua giai đoạn chuyển mình ấn tượng, với sự chuyển dịch các kênh bán hàng và xu hướng tiêu dùng thay đổi nhanh chóng. Theo báo cáo từ Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo, dựa trên khảo sát 15.000 nhà bán hàng, những chuyển động đáng chú ý nhất trong năm 2024 bao gồm ưu thế của bán lẻ đa kênh, sự phổ biến của các phương thứcC thanh toán không tiền mặt và nhu cầu tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam đã lấy lại được đà phát triển như trước đại dịch, dự kiến tăng trưởng GDP cả năm vượt 7%, cho thấy khả năng thích ứng linh hoạt của nền kinh tế. Khảo sát của Sapo cũng cho thấy, 33% nhà bán hàng có mức doanh thu tăng trưởng trong năm 2024, chủ yếu trong nhóm có doanh thu tăng nhẹ 10% (cao hơn mức 25% của năm 2023). Trong đó, 55,7% là nhà bán hàng đang kinh doanh theo mô hình đa kênh, tỷ lệ nhà bán hàng ghi nhận doanh thu tăng trưởng trong ngành bán lẻ đã tăng từ 25% lên 33% trong năm 2024, chủ yếu ở nhóm có doanh thu tăng nhẹ dưới 10%. Trong khi đó, 52% nhà bán hàng ghi nhận doanh thu giảm, thấp hơn so với 61% của năm 2023. Về giá trị đơn hàng, 45,6% đáp viên có đơn hàng dưới 300.000 đồng, tăng 3%, và chỉ 13,6% có đơn hàng trên 1 triệu đồng, giảm 7%.
Với ngành FnB, số lượng nhà bán hàng bắt đầu khởi sự kinh doanh trong năm 2024 chiếm tới 26%, tỷ lệ này cao hơn so với mức 6% ở ngành Bán lẻ (do đặc thù ngành FnB đóng/mở quán trong thời gian ngắn). Tỷ lệ nhà bán hàng có hiệu quả doanh thu tốt của FnB thấp hơn so với ngành Bán lẻ (30% cho biết có sự tăng trưởng doanh thu và 56% bị sụt giảm doanh thu).
Phần 1. Các Xu Hướng Chính của Ngành Bán Lẻ Năm 2024
Từ khảo sát khách hàng của Sapo kết hợp với dữ liệu từ hệ thống cho thấy những xu hướng nổi bật trong năm 2024 như sau:
Bán lẻ đa kênh mang lại hiệu quả doanh thu tốt
Kết quả khảo sát từ Sapo cho thấy: 55,7% nhà bán hàng có doanh thu tăng trưởng nhờ kết hợp đa kênh (kết hợp tối thiểu hai kênh: cửa hàng, sàn TMĐT, mạng xã hội, website).
Mặt khác, các nhà bán hàng đa kênh sử dụng nền tảng Sapo ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu cao hơn 15% so với những nhà bán hàng chỉ hoạt động trên một kênh. Đây là minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của việc đồng bộ hóa chiến lược bán hàng, đa dạng hóa kênh bán và tập trung cải thiện trải nghiệm trên đa kênh của người mua hàng.
2. Bán hàng trực tuyến chiếm ưu thế
Các kênh thương mại điện tử và mạng xã hội tiếp tục dẫn đầu về hiệu quả, với 60% nhà bán hàng đánh giá các kênh này đóng góp lớn nhất vào doanh thu. Trong số các nhà bán hàng chỉ bán trực tuyến (không có cửa hàng), nhà bán hàng bán chủ yếu trên sàn TMĐT đang ghi nhận sự tăng trưởng doanh thu cao nhất (34%). Nhà bán hàng bán chủ yếu trên mạng xã hội cũng ghi nhận sự tăng trưởng doanh thu khá cao, chiếm khoảng 26,3%.
Dữ liệu từ Sapo cho thấy: Số lượng gian hàng TikTok Shop kết nối hệ thống Sapo tăng 50% so với năm 2023, vượt qua tốc độ tăng trưởng kết nối của Shopee (10%).
Dự báo từ Bộ Công Thương cũng cho thấy, thị trường TMĐT Việt Nam sẽ đạt giá trị 35 tỷ USD vào năm 2025, với tốc độ tăng trưởng trung bình 25% mỗi năm. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp bán lẻ tận dụng nền tảng số hóa nhằm mở rộng thị trường.
Trong số các nhà bán hàng có sự tăng trưởng doanh thu trong năm 2024, chỉ có 22,86% là nhà bán hàng đang kinh doanh cửa hàng truyền thống, không mở thêm các kênh bán online. 52,8% đơn hàng của họ có giá trị dưới 300.000 đồng, quy mô doanh thu nhỏ và ít có sự tăng trưởng. Cửa hàng vật lý cần đổi mới trong khi ghi nhận áp lực cạnh tranh gia tăng, yêu cầu họ phải tích hợp các công nghệ số để duy trì lượng khách hàng.
3. Marketing hiệu quả hơn với nền tảng số
77,2% nhà bán hàng cho rằng quảng cáo trên Facebook, Instagram mang lại hiệu quả tốt nhất, sau đó là đến các kênh quảng cáo trên Sàn TMĐT, quảng cáo trên Google và Zalo. Trong khi email marketing và các phương thức truyền thống bị xem là kém hiệu quả hơn, không được nhà bán hàng tin tưởng lựa chọn làm kênh tiếp cận khách hàng.
Đáng chú ý, có 11,5% nhà bán hàng đang dùng kênh tiếp thị liên kết Affiliate, trả phí hoa hồng cho người giới thiệu để tìm kiếm khách hàng. Hình thức tiếp cận khách hàng thông qua tiếp thị liên kết đang ngày càng phổ biến, đặc biệt với các sản phẩm tiêu dùng nhanh hoặc có vòng đời sử dụng ngắn. Điều này được thúc đẩy bởi hiệu quả vượt trội của các chiến lược tiếp thị qua KOC (Key Opinion Consumer), người có ảnh hưởng, và việc kiếm tiền qua các liên kết tiếp thị, nơi hoa hồng được nhận trên mỗi đơn hàng thành công.
Livestream là hình thức tiếp thị và bán hàng đang có xu hướng ngày càng phổ biến trong thời gian vừa qua. Theo đáp viên tham gia khảo sát, 23% đang tận dụng hình thức livestream trên kênh Facebook, 18% đang livestream trên TikTok và 10% đang livestream trên Shopee. 65% nhà bán hàng đã biết đến hình thức livestream nhưng chưa triển khai do còn thiếu nguồn lực, hoặc chưa nắm được những nguyên tắc cơ bản để thiết lập một phiên live hiệu quả.
4. Thanh toán không tiền mặt là xu hướng tất yếu
Xu hướng thanh toán không tiền mặt ngày càng phổ biến, với kết quả khảo sát của Sapo cho thấy: 99,94% nhà bán hàng tham gia khảo sát sử dụng ít nhất một phương thức thanh toán không tiền mặt. Trong đó, có đến 91% chấp nhận hình thức thanh toán chuyển khoản qua ngân hàng (bao gồm chuyển khoản qua số tài khoản và chuyển khoản qua quét mã VietQR), 32% chấp nhận thanh toán ví điện tử, 20% chấp nhận thanh toán thẻ. Điều này cho thấy hình thức thanh toán không tiền mặt đã phổ biến trên hầu hết các cửa hàng của ngành Bán lẻ.
Cuối năm 2024, Việt Nam đạt hơn 200 triệu tài khoản thanh toán cá nhân, với 17,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt, tổng giá trị khoảng 280 triệu tỷ đồng (tăng hơn 120% về giá trị so với cùng kỳ năm trước). Toàn cầu, thanh toán không tiền mặt ước đạt 1.200 tỷ USD, nhờ công nghệ như ví điện tử, blockchain và mã QR (theo Statista).
2024 cũng là năm mà thị trường cần giải bài toán về quản lý dòng tiền hiệu quả và cách thức hiển thị QR phù hợp tại các cửa hàng. Hiện có 48.88% các cửa hàng đang sử dụng mã QR tĩnh đặt cố định tại quầy; Trong khi 29,65% cửa hàng đã có những cách thức hiệu quả hơn để quản lý giao dịch thanh toán qua QR như: tích hợp mã QR động lên phần mềm để in lên hóa đơn, hiển thị mã QR động trên các thiết bị di động, máy bán hàng, sử dụng loa đọc giao dịch thanh toán,v.v... Dự đoán trong thời gian tới, xu hướng tích hợp thanh toán lên phần mềm quản lý bán hàng và sử dụng thiết bị hỗ trợ thanh toán sẽ tiếp tục được nhà bán hàng tìm kiếm và lựa chọn.
Cùng với bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng khốc liệt, Việt Nam phải giải quyết nhiều vấn đề cấp bách để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm tới và duy trì mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030. Tốc độ tăng trưởng bán lẻ trong nước đạt mức ổn định, song sự phân hóa giữa các kênh bán hàng truyền thống và số hóa đang diễn ra ngày càng rõ rệt. Với sự phục hồi kinh tế sau đại dịch, các nhà bán lẻ đối mặt với áp lực từ sự cạnh tranh ngày càng gia tăng, thói quen tiêu dùng thay đổi nhanh chóng, và sự dịch chuyển mạnh mẽ sang thương mại điện tử cùng các nền tảng số. Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên trải nghiệm mua sắm linh hoạt, đa kênh, trong khi các nhà bán lẻ phải đối mặt với áp lực tối ưu hóa vận hành để tăng cường hiệu quả kinh doanh.
Phần 2. Dự báo 2025: Những điểm nhấn quan trọng
Từ kết quả khảo sát 15.000 nhà bán hàng là khách hàng của Sapo, cũng như theo dõi một số báo cáo dự đoán phân tích về thị trường, có thể thấy những xu hướng sẽ phát triển mạnh mẽ trong 2025 bao gồm:
Thương Mại Điện Tử Và Ứng Dụng Công Nghệ được kỳ vọng mang lại hiệu quả doanh thu tốt cho nhà bán hàng
Năm 2025 dự kiến sẽ chứng kiến sự mở rộng mạnh mẽ của TMĐT và các ứng dụng công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI). AI được kỳ vọng giúp cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng và tối ưu hóa vận hành, giảm chi phí cho doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các phương thức thanh toán hiện đại như ví điện tử, mã QR và ứng dụng ngân hàng được tích hợp thông minh trên hành trình mua hàng của người tiêu dùng sẽ trở thành tiêu chuẩn mới.
2. Tối Ưu Hóa Chiến Lược Marketing
Các phương thức tiếp thị kỹ thuật số như livestream và quảng cáo trên mạng xã hội sẽ tiếp tục dẫn đầu. Dự kiến, livestream có thể chiếm tới 20% doanh thu TMĐT vào năm 2026, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp khai thác hình thức bán hàng sáng tạo này.
Phần 3. Khuyến Nghị Cho Doanh Nghiệp Bán Lẻ
Lạc quan về tình hình kinh doanh là một trong những động lực lớn giúp cho nhà bán hàng vượt qua những thời điểm khó khăn, thực tế đã chứng minh qua thời kỳ giãn cách xã hội. Trong số các nhà bán hàng tham gia khảo sát của Sapo, 75% nhà bán hàng đặt kỳ vọng thị trường năm 2025 sẽ có sự phục hồi và tăng trưởng. Để bắt nhịp nhanh chóng với thị trường và đạt được mục tiêu doanh thu như kỳ vọng, đây là lời khuyên từ Sapo dành cho các nhà bán lẻ.
Đầu Tư Vào Công Nghệ: Sử dụng các giải pháp quản lý bán hàng hiện đại để tối ưu hóa vận hành và nâng cao hiệu suất.
Ông Nguyễn Minh Khôi, Giám đốc Công nghệ (CIO) của Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo, nhấn mạnh: "Đầu tư vào các giải pháp công nghệ hiện đại, đặc biệt là phần mềm quản lý bán hàng tích hợp AI, là yếu tố then chốt để tối ưu hóa quy trình vận hành và nâng cao hiệu suất kinh doanh. Công nghệ AI không chỉ tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại mà còn cung cấp khả năng phân tích dữ liệu sâu, dự đoán xu hướng và tối ưu hóa chiến lược bán hàng. Đặc biệt, việc đào tạo đội ngũ bán hàng để khai thác hiệu quả những lợi ích của AI sẽ giúp doanh nghiệp tạo ra sự đột phá trong kinh doanh và đạt được những thành công vượt trội."
Xây Dựng Trải Nghiệm Đa Kênh: Đồng bộ hóa các kênh bán hàng để mang lại trải nghiệm liền mạch cho khách hàng.
Bà Lê Thị Dung, Giám đốc Dịch vụ và Trải nghiệm khách hàng tại Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo, chia sẻ: "Xây dựng trải nghiệm đa kênh là chìa khóa giúp doanh nghiệp nâng cao sự hài lòng của khách hàng và tối ưu hóa quy trình bán hàng. Việc đồng bộ hóa các kênh từ trực tuyến đến cửa hàng vật lý không chỉ mang lại sự liền mạch trong trải nghiệm mua sắm mà còn tạo cơ hội thúc đẩy tăng trưởng doanh thu. Nền tảng quản lý bán hàng hợp kênh Sapo OmniAI là công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp các nhà bán hàng quản lý và kết nối dễ dàng tất cả các kênh, từ đó tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh."
Thanh toán tích hợp: chìa khóa nâng cao trải nghiệm người dùng và tối ưu vận hành tiêu dùng.
“Thanh toán không tiền mặt đã trở nên phổ biến và là yêu cầu tất yếu trong hoạt động thương mại. Ngày nay, nhu cầu không chỉ dừng lại ở việc lựa chọn phương thức thanh toán mà đòi hỏi nhà bán hàng phải tích hợp các phương thức thanh toán vào hệ thống quản lý bán hàng của mình nhằm tạo ra trải nghiệm mua hàng liền mạch. Bên cạnh đó, sử dụng các thiết bị hỗ trợ thanh toán hiện đại với chi phí hợp lý cũng là chìa khóa giúp việc thanh toán trở nên dễ dàng, hiệu quả hơn.” - Bà Vũ Thị Hiền, Giám đốc Khối Tài chính Số, Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo
Phát Triển Bền Vững: Tập trung vào các sản phẩm thân thiện môi trường và mô hình kinh doanh xanh.
Ông Trần Tiến Thành, Giám đốc Sapo FnB cho biết: “Nhà bán hàng nên tập trung vào việc lựa chọn và cung cấp các sản phẩm thân thiện với môi trường, từ bao bì đến nguyên liệu sản xuất. Đồng thời, chuyển sang áp dụng mô hình kinh doanh xanh không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn thu hút nhóm khách hàng ngày càng quan tâm đến các giá trị bền vững. Việc kết hợp các giải pháp phần mềm quản lý bán hàng của Sapo sẽ hỗ trợ bạn trong việc quản lý hiệu quả các quy trình này, giúp tối ưu hóa nguồn lực và giảm chi phí vận hành.”
Tận dụng các hình thức bán hàng mới như Livestream để phát triển doanh thu nhanh chóng
Bà Lê Thị Nga, Giám đốc Sapo Social Commerce & Shipping phát biểu: “Để tận dụng tối đa xu hướng hiện nay, nhà bán hàng nên kết hợp livestream với dịch vụ vận chuyển nhanh chóng và hiệu quả, mang lại trải nghiệm mua sắm liền mạch cho khách hàng. Livestream không chỉ giúp tăng cường sự tương tác và giới thiệu sản phẩm trực tiếp, mà còn tạo cơ hội thúc đẩy doanh số ngay lập tức. Khi kết hợp với các dịch vụ vận chuyển nhanh và chính xác, bạn sẽ tạo ra một chuỗi giá trị hoàn chỉnh, từ việc tiếp cận khách hàng đến giao hàng tận nơi, giúp tăng sự hài lòng và trung thành của khách hàng.”
Năm 2024 là một năm đầy thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho ngành bán lẻ tại Việt Nam. Các doanh nghiệp cần tập trung vào chiến lược số hóa, tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng và linh hoạt thích ứng với xu hướng mới. Sapo cam kết đồng hành cùng các nhà bán hàng trong hành trình phát triển, cung cấp các giải pháp công nghệ tiên tiến và hỗ trợ chiến lược toàn diện.
Sapo.vn - Nền tảng Quản lý bán hàng hợp kênh được sử dụng nhiều nhất Việt Nam, tiên phong công nghệ Headless Commerce & AI, Sapo mang đến trải nghiệm Omnichannel vượt trội cho 230,000 nhà bán hàng. Từ khi thành lập vào ngày 20/08/2008, Sapo đã nhanh chóng khẳng định vị thế hàng đầu trong việc xây dựng nền tảng công nghệ hỗ trợ lĩnh vực bán lẻ và thương mại điện tử, cung cấp những giải pháp đột phá, dễ dàng ứng dụng và tiết kiệm chi phí. Trong hơn 16 năm phát triển, Sapo không ngừng nỗ lực cải tiến sản phẩm và dịch vụ để mang lại sự hài lòng cho khách hàng, đồng thời tiên phong nghiên cứu và phát triển các giải pháp công nghệ mới nhằm tối ưu hóa quy trình bán hàng và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tháng 10/2024, Sapo ra mắt nền tảng quản lý bán hàng hợp kênh Sapo OmniAI, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thiết lập tiêu chuẩn mới của ngành bán lẻ. Sự kiện Sapo Innovation 2024 thu hút hơn 350 chuyên gia và doanh nghiệp, đã giới thiệu các tính năng vượt trội của Sapo OmniAI, một công cụ không chỉ hỗ trợ quản lý bán hàng mà còn giúp doanh nghiệp tăng trưởng mạnh mẽ trong kỷ nguyên số hóa. Sapo cam kết tiếp tục phát triển và cung cấp các giải pháp công nghệ toàn diện, hỗ trợ doanh nghiệp từ thanh toán, vận chuyển đến marketing, mang lại giá trị bền vững cho cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.
Thông tin chi tiết về Báo cáo tình hình kinh doanh ngành Bán lẻ 2024, vui lòng liên hệ:
Cao Mỹ Hạnh (Mrs.)
Quản lý Thương hiệu và Quan hệ công chúng, Công ty Cổ phần Công nghệ Sapo
Địa chỉ: Tầng 6, Toà Ladeco, 266 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội
Số điện thoại: 0982523877
Email: [email protected]
