Trong kinh doanh, việc hiểu rõ khách hàng chính là chìa khóa thành công cho mọi chiến lược. Dù bạn đang mở quán cà phê, cửa hàng quần áo hay bán hàng online, tất cả đều phải bắt đầu từ bước nghiên cứu thị trường – giai đoạn giúp bạn biết khách hàng là ai, họ cần gì và sẵn sàng chi bao nhiêu. Nắm bắt đúng insight khách hàng không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí, tránh nhập hàng sai nhu cầu mà còn mở ra cơ hội tăng doanh thu, xây dựng thương hiệu bền vững ngay từ những bước đầu tiên.
1. Nghiên cứu thị trường là gì?
Hiểu một cách đơn giản, nghiên cứu thị trường là quá trình tìm hiểu khách hàng, đối thủ và xu hướng tiêu dùng để trả lời ba câu hỏi quan trọng:
Bán gì – Bán cho ai – Và Bán như thế nào.
Đây là bước nền tảng giúp người kinh doanh đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu thay vì cảm tính. Khi bạn thu thập và phân tích thông tin từ thị trường, bạn sẽ hiểu rõ nhu cầu thực tế của khách hàng, phát hiện được cơ hội tiềm năng và điều chỉnh sản phẩm phù hợp hơn.
Nói cách khác, nghiên cứu thị trường chính là “bản đồ” định hướng cho hoạt động kinh doanh, giúp bạn đi đúng hướng, tránh rủi ro và tăng khả năng thành công.
2. Vì sao cần nghiên cứu thị trường trước khi bán hàng?
Trước khi bắt đầu kinh doanh, nhiều người thường tập trung vào việc nhập hàng, chọn mặt bằng hay làm thương hiệu mà quên mất một bước quan trọng – hiểu thị trường của mình. Việc nghiên cứu thị trường không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn quyết định trực tiếp đến khả năng thành công của cửa hàng.
- Giúp tránh nhập sai hàng, định giá sai: Khi hiểu rõ nhu cầu và khả năng chi tiêu của khách hàng, bạn sẽ biết nên nhập sản phẩm nào, giá bao nhiêu là hợp lý để vừa thu hút khách vừa đảm bảo lợi nhuận.
- Biết khách hàng muốn gì, nên tập trung vào đâu: Thay vì bán thứ mình có, nghiên cứu thị trường giúp bạn bán thứ khách hàng cần. Đây chính là cách nhanh nhất để tạo ra doanh thu.
- Giúp dự đoán xu hướng, giảm rủi ro khi đầu tư: Theo dõi thị trường và hành vi tiêu dùng giúp bạn nắm bắt sớm xu hướng mới, tránh tồn kho hoặc lãng phí vốn vào sản phẩm không còn phù hợp.
- Là bước đầu để tối ưu bán hàng và marketing hiệu quả: Khi đã hiểu rõ thị trường và nhóm khách hàng mục tiêu, bạn sẽ dễ dàng chọn kênh bán phù hợp, xây dựng thông điệp marketing đúng “điểm chạm” và tối ưu ngân sách quảng cáo.
Tóm lại, nghiên cứu thị trường là nền móng giúp bạn hiểu rõ mình đang phục vụ ai, họ cần gì và làm thế nào để đáp ứng tốt nhất, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trong kinh doanh.
3. Những phương pháp nghiên cứu thị trường dễ áp dụng
3.1. Bắt đầu từ chính những người xung quanh
Hãy tận dụng những mối quan hệ xung quanh bạn để bắt đầu cho quá trình nghiên cứu thị trường. Họ có thể là bạn bè, người thân trong gia đình, hay hàng xóm…. Đó cũng là một trong những khách hàng lâu dài.
Cũng từ họ bạn có thể khai khác mối quan hệ xung quanh họ, hãy tưởng tượng giống mô hình cây mà bạn đã từng thấy. Từ những nhánh lớn sẽ chia nhỏ dần ra, và sau đó là sự bao phủ lớn của các tán cây.
Bắt đầu từ những điều đơn giản này sẽ tiết kiệm rất nhiều chi phí nghiên cứu cho bạn.
Đọc thêm: Bí quyết khảo sát thị trường cho ý tưởng sản phẩm của bạn

3.2. Quan sát hành vi người tiêu dùng
Nhiều bạn mất rất nhiều chi phí để thuê người khảo sát hay thiết kế các mẫu khảo sát thăm gì ý kiến khách hàng. Phương pháp đó giúp bạn có được lượng thông tin nhiều hơn. Nhưng cũng có một cách hiệu quả khác là quan sát. Với nhiều lĩnh vực kinh doanh như quần áo hay đồ ăn. Bạn có thể chỉ cần đứng nhìn thái độ của khách và phán đoán ra nhu cầu tiềm ẩn của họ, họ đang khó chịu điều gì và đang muốn gì.
Tuy nhiên điều này đòi hỏi kinh nghiệm nghiên cứu thị trường của người quan sát.
Đọc thêm: 5 công cụ miễn phí của Google giúp bạn khảo sát thị trường hiệu quả
3.3. Chọn lọc nhóm đối tượng để nghiên cứu thị trường
Để nghiên cứu thị trường hiệu quả bạn cần chọn ra một đối tượng khách cụ thể, vừa giới hạn phạm vi nghiên cứu vừa có được kết quả tốt. Nhóm đối tượng đó cũng chính là nhóm khách hàng mục tiêu mà bạn đang hướng đến, nhóm người sẽ tiêu dùng sản phẩm của bạn. Sự cụ thể và chi tiết của nhóm đối tượng nghiên cứu đến đâu càng dễ khai thác thông tin đến đó.
Đối tượng nghiên cứu dựa trên những mục đích mà bạn muốn có được. Hãy xây dựng những thông tin hiệu quả để có được đối tượng khách tốt nhất.
Bạn đang muốn nghiên cứu thị trường kinh doanh đa kênh? Cùng tìm hiểu những kinh nghiệm bán hàng đa kênh hiệu quả để lập kế hoạch kinh doanh đúng đắn nhất nhé.

Kinh nghiệm triển khai kinh doanh đa kênh hiệu quả dành cho nhà bán lẻ
👉 XEM NGAY
3.4. Thiết lập bộ câu hỏi
- Bạn cần những thông ti gì?
- Bạn cần khai thác những khía cạnh nào?
- Đâu là câu hỏi khách hàng quan tâm?
- Cách nghiên cứu nào nhanh mà hiệu quả?....

Nên có danh sách các câu hỏi để tối ưu sự tìm kiếm thông tin, điều này cũng giúp bạn giới hạn được phạm vi nghiên cứu thị trường mà vẫn có được kết quả như mong muốn.
Hãy đảm bảo rằng những câu hỏi bạn đặt ra ngắn nhưng vẫn cung cấp đầy đủ thông tin cần. Khách hàng không thích sự rườm rà.
Và trong núi thông tin đó hãy đặt ra một mục tiêu mong muốn để tổng hợp lại các khảo sát đã làm.
Đọc thêm: Những dạng câu hỏi nên có trong bảng khảo sát thị trường
3.5. Nghiên cứu thị trường với công nghệ thông tin
Cái này thích hợp cho những bạn biết môt chút về công nghệ thông tin. Bạn có thể tạo bảng hỏi trên https://docs.google.com, sau đó chèn link của bạn trên các diễn đàn hay fanpage facebook, trên trang cá nhân của bạn. Tiết kiệm thời gian cho cả người trả lời và cho bạn. Hoặc trên nhiều ứng dụng khác cũng cho phép bạn đặt các trang khảo sát.
Khảo sát thi trường rất quan trọng, cung cấp thông tin đầu vào cho quá trình kinh doanh quả bạn. Nhưng không phải ai cũng sẵn sàng chi tiền để làm công tác nghiên cứu. Các gợi ý trên hy vọng có thể cho bạn thông tin hữu ích nhất cho việc tìm kiếm thông tin.
Đọc thêm: Bí quyết phân tích xu hướng thị trường online cực kỳ chính xác
3.6. Nghiên cứu thị trường bằng cách điều tra, khảo sát
Đây là một phương pháp nghiên cứu thị trường khá phổ biến, được áp dụng nhiều do có thể điều tra được nhu cầu, khảo sát được ý kiến của nhiều đối tượng cùng lúc. Với phương pháp này bạn có thể thực hiện bằng nhiều cách khác nhau.
Phát phiếu điều tra
Trước khi thực hiện khảo sát bạn cần lập một danh sách những câu hỏi mở, đúng sai hoặc chọn đáp án liên quan đến vấn đề mà mình cần biết, sau đó đi phát cho khách hàng để biết ý kiến của họ. Thông thường phiếu điều tra được phát ở những nơi đông người như trường học, khu vui chơi, trạm xe buýt,…
Tỉ lệ phản hồi của phương pháp này khá cao, bạn có thể thu thập được nhiều ý kiến cùng một lúc, nhưng bù lại chi phí bỏ ra không hề thấp, từ việc lên danh sách câu hỏi đến thuê người phát phiếu. Một lưu ý quan trọng là những câu hỏi phải ngắn gọn, dễ hiểu, thiết thực, đi vòng trọng tâm, số lượng câu hỏi trong một phiếu cũng không được quá nhiều.
Đọc thêm: Những sai lầm và tối kỵ khi lập phiếu điều tra nghiên cứu thị trường
Điều tra qua điện thoại
Phương pháp này đã từng phổ biến một thời, giúp bạn tiết kiệm được khá nhiều chi phí. Tuy nhiên hiện nay rất nhiều người đã phàn nàn về dịch vụ quảng cáo qua điện thoại, họ cho rằng mình đang bị làm phiền và rất bực mình. Chính vì vậy hiệu quả nó mang lại không cao, đôi khi bạn gọi hơn một chục cuộc nhưng người chịu lắng nghe bạn may ra mới có một.
Điều tra qua thư từ
Cũng là một phương pháp điều tra từ xa như điện thoại nhưng với việc gửi thư bạn có thể hướng tới nhiều đối tượng hơn, thậm chí chi phí còn rẻ hơn rất nhiều. Nhưng hiệu quả mà nó mang lại không hề cao, tỉ lệ người đọc thư và phản hồi rất thấp, chưa đến 10%. Mặc dù thế phương pháp này vẫn được nhiều doanh nghiệp nhỏ áp dụng.
Điều tra trực tuyến
Nếu so sánh về khả năng bao phủ và tiết kiệm chi phí thì tất cả những phương pháp trên không thể so được với điều tra trực tuyến. Việc tạo ra một bảng câu hỏi, phân phát chúng đến với người dùng chưa bao giờ dễ dàng đến thế nhờ khả năng kết nối không giới hạn cả về không gian và thời gian của mạng ảo. Mặc dù vậy hiệu quả mà nó mang lại không được đánh giá cao, bởi những thông tin mạng thương không đáng tin cậy và dễ bị ảnh hưởng.
Đọc thêm: Cách xác định phân khúc thị trường mục tiêu cực chuẩn xác
4. Quy trình nghiên cứu thị trường đơn giản trong 5 bước
Dù bạn mới kinh doanh hay đã có cửa hàng ổn định, việc nghiên cứu thị trường vẫn cần có quy trình rõ ràng để tránh làm theo cảm tính. Dưới đây là 5 bước cơ bản, dễ áp dụng, giúp bạn hiểu rõ khách hàng, nắm bắt xu hướng và ra quyết định kinh doanh chính xác hơn.
Bước 1: Xác Định Mục Tiêu Nghiên Cứu
Trước khi bắt đầu, hãy làm rõ bạn muốn biết điều gì:
- Khách hàng mục tiêu của bạn là ai?
- Họ có nhu cầu thực sự với sản phẩm này không?
- Đối thủ đang làm gì khác bạn?
- Khi xác định đúng mục tiêu, bạn sẽ dễ chọn được phương pháp nghiên cứu phù hợp và tiết kiệm thời gian.
Bước 2: Thu Thập Dữ Liệu
Tùy vào nguồn lực, bạn có thể thu thập dữ liệu theo hai hướng:
- Trực tiếp (sơ cấp): khảo sát khách hàng, phỏng vấn, quan sát hành vi mua hàng.
- Gián tiếp (thứ cấp): tìm thông tin từ báo cáo thị trường, Google Trends, mạng xã hội hoặc các bài phân tích ngành.
- Kết hợp cả hai nguồn sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện và khách quan hơn.
Bước 3: Phân Tích Và Đánh Giá Thông Tin
Từ dữ liệu thu được, hãy tổng hợp lại theo nhóm: nhu cầu – xu hướng – mức giá – hành vi mua sắm.
Tìm ra điểm chung trong phản hồi của khách hàng, vấn đề họ gặp phải, hoặc khoảng trống mà đối thủ chưa khai thác. Đây chính là cơ sở để bạn định hướng sản phẩm và chiến lược marketing hiệu quả.
Bước 4: Kiểm Chứng Bằng Thực Tế
Trước khi đầu tư lớn, hãy thử nghiệm nhỏ:
- Chạy thử quảng cáo trong phạm vi hẹp.
- Ra mắt một nhóm sản phẩm giới hạn.
- Thu thập phản hồi thực tế từ khách hàng.
Việc kiểm chứng giúp bạn phát hiện sớm vấn đề, điều chỉnh sản phẩm hoặc chiến lược trước khi tung ra quy mô lớn.
Bước 5: Ứng Dụng Kết Quả Vào Kế Hoạch Kinh Doanh
Sau khi đã có dữ liệu và kết quả thử nghiệm, hãy chuyển thông tin đó thành hành động cụ thể:
- Chọn sản phẩm chủ lực.
- Định giá và chọn kênh bán phù hợp.
- Xây dựng kế hoạch marketing sát thực tế.
- Một quy trình nghiên cứu hoàn chỉnh không chỉ giúp bạn hiểu thị trường mà còn giúp chuyển insight thành chiến lược bán hàng hiệu quả, mang lại doanh thu và sự phát triển bền vững.
Dù quy mô kinh doanh lớn hay nhỏ, nghiên cứu thị trường luôn là nền tảng để ra quyết định chính xác và giảm rủi ro. Người mới có thể bắt đầu bằng quan sát, khảo sát đơn giản; cửa hàng nhỏ có thể tận dụng công cụ trực tuyến miễn phí; còn doanh nghiệp lớn nên đầu tư nghiên cứu chuyên sâu. Quan trọng nhất là hãy luôn đặt khách hàng làm trung tâm – bởi khi bạn hiểu họ, mọi chiến lược bán hàng đều có hướng đi đúng.