Kỹ năng kinh doanh không chỉ là yếu tố tạo nên thành công trong hoạt động kinh doanh mà còn là “vũ khí” giúp bạn đứng vững trước cạnh tranh khốc liệt trong thị trường nhiều biến động. Từ giao tiếp, đàm phán, quản lý tài chính cho đến khả năng chịu áp lực… mỗi kỹ năng đều góp phần quyết định doanh nghiệp có phát triển bền vững hay không. Bài viết dưới đây của Sapo sẽ chia sẻ các năng lực cần có của người kinh doanh để bạn tham khảo và áp dụng thực tế.
1. Kỹ năng giao tiếp
Đây là một trong những kỹ năng kinh doanh quan trọng giúp bạn xây dựng niềm tin với khách hàng, duy trì quan hệ với đối tác và tạo động lực cho đội ngũ nhân viên. Một người kinh doanh giao tiếp kém dễ khiến thông tin bị hiểu sai, khách hàng không hài lòng hoặc nhân viên thiếu gắn kết, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh.
Để nâng cao kỹ năng này, bạn cần chú ý đến cách truyền đạt và cách lắng ngh như:
- Đặt câu hỏi mở: Ví dụ khi trao đổi với khách hàng, thay vì hỏi “Anh có cần sản phẩm này không?”, hãy hỏi “Anh mong đợi sản phẩm này giúp giải quyết vấn đề nào?”. Câu hỏi mở khuyến khích khách hàng chia sẻ nhiều hơn, từ đó bạn hiểu rõ nhu cầu thật sự.
- Lắng nghe chủ động: Hãy phản hồi bằng cách diễn đạt lại ý chính họ vừa chia sẻ để thể hiện bạn thực sự thấu hiểu.
2. Kỹ năng kinh doanh bán hàng
Trong các năng lực của người kinh doanh, bán hàng là một trong những kỹ năng quan trọng hàng đầu. Người có kỹ năng bán hàng tốt sẽ biết cách kết nối cảm xúc, thuyết phục khách hàng tin tưởng vào sản phẩm/dịch vụ, từ đó gia tăng tỷ lệ thành công và doanh thu.
Ví dụ, sau khi khách hàng mua sản phẩm, bạn không nên dừng lại ở việc giao hàng. Hãy chủ động chăm sóc sau bán với các hành động như hỏi thăm trải nghiệm, hướng dẫn sử dụng chi tiết hoặc gợi ý sản phẩm bổ trợ. Điều này không chỉ giúp củng cố niềm tin mà còn mở ra cơ hội mua lại và giới thiệu cho người khác.
Để rèn luyện kỹ năng bán hàng, bạn cần:
- Hiểu rõ sản phẩm/dịch vụ của bạn: Nắm vững điểm mạnh, lợi ích và sự khác biệt so với đối thủ.
- Lắng nghe nhu cầu khách hàng: Đặt câu hỏi để xác định vấn đề họ đang gặp phải thay vì chỉ nói về sản phẩm.
- Thực hành kỹ năng thuyết phục: Kể câu chuyện, đưa ví dụ thực tế hoặc minh chứng từ khách hàng cũ.
- Chăm sóc sau bán: Gọi điện, gửi email hoặc ưu đãi cho khách hàng quay lại để xây dựng quan hệ lâu
3. Kỹ năng kinh doanh đàm phán
Trong kinh doanh, đàm phán không chỉ là “giành phần thắng” mà là tìm ra giải pháp win-win, nơi cả bạn và đối tác/khách hàng đều cảm thấy hài lòng. Một cuộc đàm phán thành công không chỉ mang lại lợi nhuận trước mắt mà còn đặt nền móng cho sự hợp tác bền vững sau này.
Ví dụ, khi thỏa thuận giá cả với nhà cung cấp, thay vì cố gắng ép giá đến mức thấp nhất, bạn có thể đề xuất một mức giá hợp lý kèm cam kết mua số lượng lớn hoặc hợp đồng dài hạn. Điều này giúp cả hai bên cùng có lợi và duy trì mối quan hệ lâu dài.
Để rèn luyện kỹ năng đàm phán, bạn nên:
- Chuẩn bị kỹ trước khi đàm phán: Tìm hiểu đối tác, nhu cầu, điểm mạnh và điểm yếu của họ.
- Xác định mục tiêu rõ ràng: Biết rõ bạn muốn đạt được gì và đâu là giới hạn có thể chấp nhận.
- Rèn luyện khả năng lắng nghe và đặt câu hỏi: Hiểu rõ mong muốn của đối phương để tìm giải pháp thỏa đáng.
- Giữ thái độ bình tĩnh, tôn trọng: Tránh biến đàm phán thành “tranh cãi”, hãy hướng đến hợp tác lâu dài.
- Luôn tìm điểm chung: Đặt lợi ích chung lên hàng đầu để xây dựng quan hệ đôi bên cùng có lợi.
4. Kỹ năng quản lý thời gian
Rất nhiều người kinh doanh thất bại không phải vì thiếu ý tưởng hay vốn, mà vì không biết cách quản lý thời gian, dẫn đến ôm đồm, làm nhiều việc cùng lúc nhưng không việc nào hiệu quả.
Kỹ năng kinh doanh quản lý thời gian không chỉ giúp bạn hoàn thành mục tiêu đúng hạn, mà còn giảm căng thẳng và tạo sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Ví dụ, thay vì xử lý mọi việc ngay khi phát sinh, bạn có thể áp dụng nguyên tắc ưu tiên việc quan trọng trước để phân loại nhiệm vụ theo mức độ khẩn cấp và quan trọng.
Bí kíp để rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian:
- Lập danh sách công việc (to-do list): Viết rõ những việc cần làm trong ngày/tuần và sắp xếp theo mức độ ưu tiên.
- Áp dụng nguyên tắc 80/20 (Pareto): Tập trung vào 20% công việc mang lại 80% giá trị.
- Tránh đa nhiệm quá mức: Chỉ tập trung vào một việc tại một thời điểm để nâng cao hiệu suất.
- Đặt deadline cho từng nhiệm vụ: Giúp tránh trì hoãn và kiểm soát tiến độ tốt hơn.
5. Kỹ năng quản lý tài chính
Thực tế cho thấy nhiều startup thất bại không phải vì sản phẩm kém, mà vì dòng tiền âm, chi tiêu vượt kiểm soát, không có kế hoạch ngân sách rõ ràng.
Kỹ năng quản lý tài chính giúp bạn biết cách lập ngân sách, phân bổ chi phí hợp lý và theo dõi dòng tiền ra vào. Ví dụ, thay vì chỉ tập trung tăng doanh thu, người kinh doanh khôn ngoan còn kiểm soát chi phí cố định, tối ưu chi phí marketing và luôn có quỹ dự phòng cho rủi ro.
Để nâng cao kỹ năng kinh doanh này, bạn nên:
- Lập kế hoạch ngân sách chi tiết: Xác định rõ các khoản chi tiêu (cố định, biến đổi, dự phòng).
- Theo dõi dòng tiền hàng tháng: Ghi nhận đầy đủ thu/chi để tránh thâm hụt.
- Tách biệt tài chính cá nhân và kinh doanh: Giúp minh bạch và dễ quản lý.
- Đầu tư cho công cụ quản lý: Sử dụng phần mềm quản lý bán hàng để kiểm soát hiệu quả kinh doanh theo thời gian thực.
- Xây dựng quỹ dự phòng: Luôn dành một phần lợi nhuận để đối phó biến động thị trường.
6. Kỹ năng lãnh đạo
Một nhà lãnh đạo giỏi không chỉ biết phân quyền hay quản lý nhân viên, mà còn phải truyền cảm hứng, tạo động lực để đội ngũ làm việc với tinh thần nhiệt huyết. Họ cũng cần kỹ năng kinh doanh định hướng con đường phát triển, đưa ra những quyết định quan trọng trong lúc khó khăn, thậm chí chấp nhận rủi ro thay cho tập thể.
Ví dụ, khi doanh nghiệp đứng trước sự thay đổi của thị trường, một nhà lãnh đạo bản lĩnh sẽ không do dự hay đổ lỗi. Họ lắng nghe ý kiến đội nhóm, phân tích tình hình và đưa ra quyết định dứt khoát, đồng thời chịu trách nhiệm với kết quả.
Để rèn luyện kỹ năng này, bạn cần:
- Học cách lắng nghe và thấu hiểu nhân viên: Ghi nhận đóng góp và quan tâm đến nhu cầu của họ.
- Truyền cảm hứng bằng hành động: Làm gương, giữ tinh thần tích cực và chia sẻ tầm nhìn rõ ràng.
- Rèn luyện khả năng ra quyết định: Phân tích thông tin, cân nhắc rủi ro và hành động kịp thời.
- Phân quyền hợp lý: Trao trách nhiệm đúng người, theo dõi bằng kết quả thay vì vi mô hóa.
- Không ngừng học hỏi từ những nhà lãnh đạo khác: Đọc sách, tham gia khóa học, hoặc lắng nghe mentor.
7. Kỹ năng giải quyết vấn đề
Người kinh doanh giỏi không chỉ dừng lại ở việc phân tích và đánh giá tình huống, mà cần đi xa hơn: Xác định nguyên nhân gốc rễ > tìm giải pháp khả thi > hành động quyết đoán. Đây là kỹ năng then chốt giúp bạn duy trì sự ổn định và đưa doanh nghiệp tiến lên.
Ví dụ: Nếu khách hàng phàn nàn về dịch vụ, thay vì chỉ đưa khuyến mãi để xoa dịu, bạn cần tìm hiểu nguyên nhân thật sự: do quy trình giao hàng, do nhân viên chăm sóc hay do sản phẩm chưa đáp ứng đúng nhu cầu. Khi nguyên nhân được xác định chính xác, giải pháp mới thực sự hiệu quả.
Để rèn luyện kỹ năng này, bạn cần học cách:
- Xác định vấn đề rõ ràng: Viết ra cụ thể thay vì nói chung chung.
- Tìm nguyên nhân gốc rễ: Áp dụng phương pháp “5 Whys” hoặc sơ đồ xương cá.
- Phân tích dữ liệu khách quan: Dựa vào số liệu thực tế thay vì cảm tính.
- Đề xuất nhiều giải pháp: Đánh giá theo tiêu chí chi phí, hiệu quả, tính khả thi.
- Đánh giá sau khi thực hiện: Xem kết quả có giải quyết được tận gốc không, từ đó rút kinh nghiệm.
8. Kỹ năng làm việc nhóm
Kỹ năng kinh doanh này không chỉ dừng lại ở việc biết phân quyền cho đúng người đúng việc, mà còn là khả năng phối hợp, lắng nghe, hỗ trợ và gắn kết đồng đội để cùng hướng đến mục tiêu chung.
Ví dụ: Trong một dự án ra mắt sản phẩm mới, nhà kinh doanh cần vừa phân chia công việc rõ ràng (nghiên cứu thị trường, phát triển sản phẩm, marketing, bán hàng), vừa khuyến khích các bộ phận trao đổi, cập nhật tiến độ thường xuyên để tránh “làm việc trong silo”.
Để rèn kỹ năng làm việc nhóm, bạn cần đảm bảo:
- Phân công nhiệm vụ minh bạch: Mỗi thành viên biết rõ vai trò và trách nhiệm.
- Tôn trọng và lắng nghe: Khuyến khích ý kiến khác biệt để tìm giải pháp tốt nhất.
- Hỗ trợ khi cần thiết: Không đùn đẩy, sẵn sàng giúp đồng đội vượt khó.
- Đặt mục tiêu chung rõ ràng: Cả nhóm đều hiểu và cùng cam kết thực hiện.
- Xây dựng văn hóa tin cậy: Trung thực, cởi mở để tạo sự gắn kết lâu dài.
9. Kỹ năng nhận diện khách hàng tiềm năng
Nếu mất quá nhiều thời gian cho những người không có nhu cầu thực sự, doanh nghiệp sẽ lãng phí nguồn lực và giảm hiệu quả bán hàng. Vì vậy, một người kinh doanh giỏi cần biết cách nhận diện khách hàng tiềm năng - người có nhu cầu rõ ràng và khả năng chi trả cao.
Kỹ năng này đặc biệt quan trọng trong kinh doanh hiện đại, nơi mà dữ liệu khách hàng có thể rất rộng. Ví dụ: Trong ngành thời trang, thay vì tiếp cận tất cả mọi người, bạn cần phân tích xem nhóm nào thường xuyên mua sắm online, quan tâm đến xu hướng, có mức thu nhập phù hợp. Tập trung vào đúng nhóm khách hàng tiềm năng sẽ giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi và giảm chi phí marketing.
Để xác định đúng khách hàng tiềm năng, bạn cần:
- Làm rõ chân dung khách hàng mục tiêu (Customer Persona): Độ tuổi, giới tính, thu nhập, hành vi tiêu dùng.
- Theo dõi hành vi mua hàng: Sử dụng dữ liệu từ website, mạng xã hội, CRM để biết ai quan tâm sản phẩm.
- Đặt câu hỏi sàng lọc: Trong quá trình tư vấn, hỏi về nhu cầu, ngân sách, thời gian dự định mua.
- Phân tích tệp khách hàng hiện tại: Xem nhóm nào mang lại doanh thu nhiều nhất để nhân rộng.
- Tập trung nguồn lực: Đầu tư vào khách hàng có khả năng mua cao thay vì rải rác quá rộng.
10. Kỹ năng lắng nghe
Kỹ năng lắng nghe không đơn thuần là “nghe để trả lời”, mà là nghe để thấu hiểu.Kỹ năng kinh doanh này giúp bạn xây dựng sự tin tưởng, thể hiện sự tôn trọng người khác và cả chính bản thân mình.
Ví dụ: Khi khách hàng nói “giá hơi cao”, một người bán hàng thiếu kỹ năng sẽ vội giảm giá. Ngược lại, một người kinh doanh giỏi biết lắng nghe sẽ hỏi thêm “Anh/chị kỳ vọng mức giá bao nhiêu?” hoặc “Anh/chị quan tâm nhất đến lợi ích nào của sản phẩm?”, từ đó tìm ra giải pháp phù hợp thay vì mặc định “khách chỉ quan tâm đến giá”.
Cách rèn luyện kỹ năng lắng nghe trong kinh doanh:
- Tập trung hoàn toàn vào người nói: Tránh nhìn điện thoại hoặc làm việc khác.
- Đặt câu hỏi mở: Khuyến khích họ bộc lộ nhu cầu, suy nghĩ thật sự.
- Phản hồi ngắn gọn: Gật đầu, nhắc lại ý chính để cho thấy bạn đang theo sát.
- Quan sát ngôn ngữ cơ thể: Giúp hiểu cảm xúc và mức độ quan tâm.
- Không ngắt lời: Hãy để người khác nói hết ý trước khi phản hồi.
11. Kỹ năng thuyết phục
Kỹ năng kinh doanh thuyết phục tập trung vào việc tác động đến quyết định của người khác. Là người kinh doanh giỏi, bạn phải biết dùng lý lẽ logic (giá trị sản phẩm, lợi ích cụ thể) kết hợp với yếu tố cảm xúc (sự tin cậy, đồng cảm) để đạt mục tiêu đàm phán.
Ví dụ: Khi khách hàng còn băn khoăn khi ra quyết định mua, thay vì chỉ nói “sản phẩm tốt lắm”, bạn có thể dẫn chứng bằng case study thực tế, lời chứng thực từ khách hàng cũ hoặc chính sách bảo hành rõ ràng. Điều này giúp củng cố niềm tin và tăng tỷ lệ chốt đơn.
12. Kỹ năng phân tích
Trong kinh doanh, kỹ năng phân tích thường thể hiện ở ba khía cạnh quan trọng:
- Phân tích thị trường: Hiểu xu hướng ngành, hành vi tiêu dùng, đối thủ cạnh tranh để xác định chiến lược đúng đắn.
- Phân tích dữ liệu khách hàng: Xem xét hành vi, tần suất mua hàng, giá trị trung bình mỗi đơn để phân loại nhóm khách hàng tiềm năng.
- Phân tích kết quả bán hàng: Đo lường hiệu quả doanh số, tỷ lệ chuyển đổi, chi phí marketing để tối ưu ngân sách và chiến lược kinh doanh.
Ví dụ: Một cửa hàng thời trang nhận thấy 70% doanh thu đến từ khách hàng mua lại. Nhờ phân tích dữ liệu, chủ shop có thể đầu tư nhiều hơn vào chương trình khách hàng thân thiết thay vì dàn trải quảng cáo.
Dựa trên các báo cáo kinh doanh như báo cáo bán hàng, báo cáo lợi nhuận, báo cáo kho hàng, báo cáo phiên xem sản phẩm… trên phần mềm quản lý bán hàng Sapo, bạn có thể phân tích tình hình kinh doanh dễ dàng dựa trên dữ liệu thực, từ đó ra quyết định kinh doanh chính xác hơn.
13. Kỹ năng lập kế hoạch
Người thành công không làm những việc thừa thãi, không làm một cách bừa bãi, họ luôn đưa mọi thứ vào quy trình đã được lên sẵn trong kế hoạch và làm đúng theo từng bước đã định ra. Trong kinh doanh bạn không thể nghĩ gì liền làm cái đó, bạn cần có một kế hoạch cụ thể với mục tiêu rõ ràng và cách thức thực hiện. Bản kế hoạch ấy phải được tổng hợp sau quá trình phân tích tỉ mỉ thị trường, khách hàng, đối thủ cạnh tranh và chính tiềm năng của doanh nghiệp để có thể chính xác nhất.
Nhưng đừng cho rằng lập kế hoạch nghĩa là bạn buộc phải gò mình vào khuôn khổ, làm việc quá nguyên tắc và cứng nhắc. Trong kinh doanh không có gì là bất biến cả, để thành công bạn phải lường trước được những rủi ro, những biến động bất ngờ và có phương án dự phòng. Một bản kế hoạch kinh doanh hoàn hảo chỉ khi nó luôn có một đường lui chu toàn cho bạn.
14. Kỹ năng thích nghi
Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, khả năng thích nghi chính là yếu tố giúp bạn tồn tại và phát triển. Từ thay đổi chính sách, biến động kinh tế cho đến sự bùng nổ của công nghệ mới, ai biết điều chỉnh nhanh sẽ có lợi thế cạnh tranh vượt trội.
Kỹ năng kinh doanh cao với khả năng thích nghi cao giúp bạn đón đầu xu hướng, giảm rủi ro khi thị trường biến động và duy trì lợi thế cạnh tranh với các đối thủ trong ngành.
Để nâng cao kỹ năng thích nghi này, bạn nên thường xuyên:
- Cập nhật kiến thức, xu hướng bằng cách theo dõi tin tức ngành, tham gia khóa học mới.
- Sẵn sàng thử nghiệm, không ngại làm ý tưởng mới, mô hình kinh doanh mới.
- Phát triển tư duy mở, chấp nhận thay đổi thay vì cố bám vào lối mòn.
- Rèn sự linh hoạt trong quản lý bằng điều chỉnh mục tiêu, quy trình khi cần thiết.
15. Kỹ năng xây dựng mối quan hệ
Trong kinh doanh, sản phẩm tốt chưa chắc đã đủ. Thành công lâu dài thường đến từ mối quan hệ bền chặt với khách hàng, đối tác và đồng nghiệp. Người biết cách xây dựng quan hệ sẽ có thêm cơ hội hợp tác, khách hàng trung thành và đội ngũ sẵn sàng đồng hành.
Để xây dựng mối quan hệ tốt, bạn nên:
- Thể hiện sự chân thành với khách ở mọi điểm chạm, đừng chỉ cảm ơn khách khi mua hàng.
- Giữ liên lạc đều đặn qua gửi email chăm sóc, tin nhắn chúc mừng dịp đặc biệt hay đơn giản là một cuộc gọi hỏi thăm.
- Tạo giá trị cho người khác qua giới thiệu cơ hội, chia sẻ thông tin hữu ích thay vì chỉ nghĩ đến lợi ích của mình.
- Xử lý mâu thuẫn khéo léo, luôn đặt mục tiêu lâu dài thay vì tranh thắng - thua nhất thời.
- Đầu tư vào networking: Tham gia sự kiện ngành, hội nhóm doanh nghiệp để mở rộng vòng kết nối.
16. Kỹ năng quản lý dự án
Trong kinh doanh hiện đại, hầu hết công việc đều gắn với các dự án, từ ra mắt sản phẩm mới, mở rộng thị trường, cho đến xây dựng chiến dịch marketing. Vì vậy, người kinh doanh giỏi không chỉ biết bán hàng, mà còn cần kỹ năng quản lý dự án để biến ý tưởng thành kết quả cụ thể.
Để rèn luyện kỹ năng kinh doanh quản lý dự án, bạn cần:
- Lập kế hoạch chi tiết bằng cách xác định mục tiêu, timeline, ngân sách và KPI đo lường.
- Sử dụng công cụ hỗ trợ quản lý dự án như Trello, Asana, Jira, Notion… giúp quản lý công việc rõ ràng.
- Chia nhỏ công việc, tránh ôm đồm, phân nhiệm rõ ràng để dễ kiểm soát.
- Theo dõi và điều chỉnh linh hoạt bằng cách kiểm tra định kỳ, update tiến độ, điều chỉnh khi thị trường hoặc nguồn lực thay đổi.
- Đánh giá sau dự án: Rút ra bài học kinh nghiệm để các dự án sau hiệu quả hơn.
17. Kỹ năng trình bày/thuyết trình
Một trong các năng lực cần thiết của người kinh doanh là khả năng trình bày vấn đề, thuyết trình để biến thông điệp phức tạp thành nội dung dễ hiểu, logic và đầy sức thuyết phục. Đây là yếu tố then chốt khi gọi vốn, bán hàng B2B hoặc truyền cảm hứng cho đội ngũ.
Có kỹ năng thuyết phục tốt bạn sẽ dễ dàng thuyết phục nhà đầu tư, gây ấn tượng tốt với khách hàng cũng như truyền cảm hứng cho nhân viên hay đơn giản là xây dựng được thương hiệu cá nhân.
18. Kỹ năng chịu áp lực
Kinh doanh luôn gắn liền với những biến động khó lường như tình hình doanh số sụt giảm, khách hàng khiếu nại, đối thủ cạnh tranh gay gắt hay thậm chí là rủi ro tài chính. Nhà kinh doanh thành công cần có kỹ năng chịu áp lực, biết giữ bình tĩnh và đưa ra quyết định sáng suốt ngay cả trong môi trường căng thẳng.
Để nâng cao kỹ năng chịu áp lực, bạn cần:
- Lập kế hoạch dự phòng bằng cách luôn chuẩn bị các phương án backup để giảm lo lắng khi sự cố xảy ra.
- Quản lý thời gian hiệu quả, tránh để công việc dồn ứ tạo thêm áp lực không cần thiết.
- Học cách chia sẻ và ủy quyền, không ôm đồm mọi thứ một mình.
- Tập trung vào giải pháp thay vì vấn đề để thay đổi tình hình nhanh chóng.
Tích lũy đầy đủ những kỹ năng kinh doanh này sẽ giúp bạn trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình và đạt được những thành công bền vững trong công việc và tạo dựng các mối quan hệ tốt với đối tác, khách hàng và nhân sự. Thường xuyên truy cập Blog Sapo để tham khảo nhiều thông tin chia sẻ hữu ích bạn nhé!
