Ngày 06/10/2025, Bộ Tài chính chính thức phê ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC, phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”. Đây là một bước ngoặt lớn trong công tác quản lý thuế, đánh dấu việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đã áp dụng trong nhiều năm và thay thế bằng phương pháp kê khai – tự khai, tự nộp thuế minh bạch, hiện đại hơn.
Cùng Sapo tìm hiểu chi tiết nội dung, mục tiêu và mô hình quản lý thuế mới theo Quyết định 3389/QĐ-BTC để chủ động chuẩn bị cho giai đoạn chuyển đổi sắp tới.
1. Tổng quan Quyết định 3389/QĐ-BTC
Ngày 06/10/2025, Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC, phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”.
Văn bản này có hiệu lực ngay từ ngày ký, là căn cứ pháp lý quan trọng để triển khai lộ trình xóa bỏ thuế khoán từ ngày 01/01/2026 và áp dụng phương pháp kê khai – tự khai, tự nộp thuế cho toàn bộ hộ kinh doanh.
Xem thêm: Toàn văn Quyết định 3389/QĐ-BTC (PDF)
1.1. Quan điểm xây dựng Đề án
Đề án được xây dựng dựa trên các chủ trương, định hướng lớn của Đảng và Nhà nước, đảm bảo việc chuyển đổi mô hình quản lý thuế hộ kinh doanh phù hợp với xu thế phát triển, minh bạch và chuyển đổi số quốc gia, cụ thể:
- Bám sát Nghị quyết 68-NQ/TW (2025) của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế.
- Thực hiện tinh thần của Nghị quyết 198/2025/QH15 và Nghị quyết 138, 139/NQ-CP (2025) của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
- Định hướng của Quyết định 2260/QĐ-BTC (2025) của Bộ Tài chính về hiện đại hóa và số hóa quản lý thuế, hướng tới nền tảng thuế điện tử toàn diện, minh bạch và thân thiện với người nộp thuế.
1.2. Mục tiêu tổng quát và cụ thể
Đề án cũng nêu rõ mục tiêu tổng quát và cụ thể cần thực hiện trong thời gian sắp tới như sau:
Mục tiêu tổng quát
Tiếp tục hiện đại hóa công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, xóa bỏ thuế khoán, thiết lập môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và chuyển đổi số, giảm chi phí tuân thủ, tập trung hỗ trợ người nộp thuế, tạo mọi điều kiện thuận lợi kinh tế tư nhân phát triển toàn diện.
Mục tiêu cụ thể đến năm 2026
- Các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến quản lý thuế hộ kinh doanh được bổ sung hoặc ban hành mới theo đúng kế hoạch.
- Đảm bảo hộ kinh doanh áp dụng phương pháp tự khai, tự nộp thuế từ ngày 01/01/2026.
- Đơn giản hóa, cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ pháp luật
- Đảm bảo 100% hộ kinh doanh được tiếp cận thông tin và nhận được sự hỗ trợ từ cơ quan thuế về nội dung chuyển đổi từ phương thức thuế khoán sang phương thức kê khai, chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp.
- Đảm bảo 100% các đối tượng thuộc diện áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ phải thực hiện đăng ký và sử dụng.
- Đảm bảo 100% hộ kinh doanh thực hiện các thủ tục về thuế bằng phương thức điện tử một cách thuận lợi, dễ dàng.
2. Những nội dung đáng chú ý trong đề án
Để đạt được mục tiêu xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang phương pháp quản lý thuế hiện đại, Quyết định 3389/QĐ-BTC đã nêu rõ ba nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm như sau:
2.1. Hoàn thiện thể chế, chính sách thuế
- Bãi bỏ hình thức thuế khoán, sửa đổi đồng bộ các luật, nghị định, thông tư có liên quan để phù hợp với phương pháp quản lý mới.
- Điều chỉnh chính sách thuế GTGT và thuế TNCN theo hướng phản ánh đúng thực tế doanh thu, chi phí, đảm bảo công bằng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
- Chuẩn hóa chế độ kế toán cho hộ kinh doanh theo quy mô hoạt động, khuyến khích minh bạch hóa doanh thu, chi phí.
- Xác định lại ngưỡng doanh thu chịu thuế, đồng thời nghiên cứu cơ chế miễn – giảm thuế hợp lý cho nhóm hộ nhỏ, siêu nhỏ.
2.2. Hiện đại hóa phương pháp quản lý thuế
- Chuyển toàn bộ hộ kinh doanh sang phương pháp kê khai, tự khai – tự nộp thuế, thay cho cơ chế ấn định khoán trước đây.
- Đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm tối thiểu 30% thời gian và chi phí tuân thủ.
- Ứng dụng công nghệ số toàn diện, đặc biệt là hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền (HĐĐT-MTT), phần mềm kế toán miễn phí hoặc chi phí thấp, hệ thống tự động tính thuế và kê khai điện tử.
- Tăng cường quản lý rủi ro, giám sát dữ liệu hóa đơn, chống gian lận thuế, nhất là với hộ kinh doanh thương mại điện tử.
2.3. Tăng cường phối hợp giữa các bên liên quan
- Phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và UBND địa phương trong việc chia sẻ dữ liệu, quản lý đăng ký kinh doanh, cưỡng chế nợ thuế và chống sót hộ.
- Chuẩn hóa mã số thuế cá nhân, liên thông với mã định danh công dân để đồng bộ dữ liệu thuế quốc gia.
- Đồng hành cùng hiệp hội, đoàn thể và tổ chức nghề nghiệp, tuyên truyền, hướng dẫn hộ kinh doanh tuân thủ, từng bước chuyển đổi lên doanh nghiệp.
- Cục Thuế các tỉnh, thành phố là đầu mối tổ chức triển khai, báo cáo kết quả hàng năm trước ngày 31/12.
3. Mô hình quản lý thuế Hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán
Từ ngày 01/01/2026, khi thuế khoán chính thức bị xóa bỏ, toàn bộ hộ và cá nhân kinh doanh sẽ được quản lý theo mô hình mới quy định trong Đề án kèm Quyết định 3389/QĐ-BTC.
Theo đó, hộ kinh doanh được chia làm 03 nhóm theo quy mô doanh thu để áp dụng phương pháp thuế, hóa đơn và chế độ kế toán phù hợp. Cách phân nhóm này giúp phản ánh đúng năng lực và quy mô của từng hộ, đảm bảo minh bạch doanh thu, công bằng nghĩa vụ thuế và thuận tiện cho việc quản lý, kê khai điện tử trong thời kỳ chuyển đổi số.
4. Hộ kinh doanh cần làm gì trong giai đoạn chuyển đổi sắp tới
Để thích ứng với quy định mới, hộ kinh doanh nên bắt đầu chuẩn bị ngay trong năm 2025 với các bước sau:
Bước 1: Rà soát doanh thu năm
Kiểm tra doanh thu năm kinh doanh gần nhất để xác định nhóm đối tượng của mình (≤ 200 triệu, 200 triệu–3 tỷ, > 3 tỷ) và phương pháp thuế, yêu cầu hóa đơn và chế độ kế toán tương ứng
Bước 2: Đăng ký và kích hoạt hóa đơn điện tử
Liên hệ nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử hoặc cơ quan thuế để đăng ký hóa đơn điện tử, đặc biệt là nếu bạn thuộc nhóm bắt buộc dùng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền (HĐĐT-MTT). Việc này cần làm trước khi chuyển sang kê khai thuế theo mô hình mới.
Bước 3: Chuẩn bị sổ kế toán & ghi chép đầy đủ
Cần ghi nhận doanh thu, chi phí, hàng tồn kho… theo đúng quy định. Bạn có thể sử dụng phần mềm kế toán như Sapo Accounting để đảm bảo dữ liệu rõ ràng và có thể truy xuất khi cần.
Bước 4: Mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh
Với nhóm 2 (200 triệu–3 tỷ) và nhóm 3 (> 3 tỷ), tài khoản ngân hàng riêng là bắt buộc để tách biệt dòng tiền kinh doanh giúp minh bạch trong kê khai và kiểm tra về sau.
Bước 5: Theo dõi hướng dẫn, tập huấn của cơ quan thuế
Cập nhật các video hướng dẫn, tài liệu khai thuế điện tử, chính sách miễn/giảm thuế và hỗ trợ chuyển đổi từ Cục Thuế địa phương để không bỏ lỡ cập nhật quan trọng hoặc sai sót khi làm thủ tục.
Quyết định 3389/QĐ-BTC đánh dấu bước ngoặt lớn trong cải cách thuế, chấm dứt cơ chế thuế khoán và mở ra thời kỳ tự khai – tự nộp, hóa đơn điện tử và quản lý số hóa toàn diện cho hộ kinh doanh. Để đồng hành cùng cộng đồng kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi, Sapo triển khai chương trình tặng MIỄN PHÍ phần mềm kế toán Sapo Accounting cho hơn 230.000 khách hàng đang sử dụng phần mềm quản lý bán hàng Sapo và toàn bộ khách hàng mới đăng ký. Giải pháp giúp hộ kinh doanh quản lý bán hàng – hóa đơn – kê khai thuế điện tử dễ dàng, tuân thủ quy định mới và vận hành minh bạch, chuyên nghiệp hơn
