Lập trình có lẽ không còn là thuật ngữ xa lạ, thế nhưng khi hỏi lập trình là gì? Ngôn ngữ lập trình là gì? chắc chắn nhiều người vẫn băn khoăn về định nghĩa thực sự của khái niệm này. Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về lập trình hoặc các khái niệm liên quan đến chủ đề này, hãy cùng dõi theo Sapo.vn trong bài viết dưới đây.
1. Lập trình là gì?
Lập trình là gì? Đây là công việc mà các lập trình viên sẽ sử dụng các ngôn ngữ lập trình kết hợp cùng các đoạn code, các tiện ích có sẵn để xây dựng các ứng dụng trên điện thoại, website, game, chương trình…Điều này sẽ giúp người dùng có thể tương tác cũng như thực hiện được các mệnh lệnh đối với máy tính hoặc các ứng dụng, thiết bị…
Có thể hiểu đơn giản hơn thì lập trình chính là tạo ra những sản phẩm có thể hiểu và thực hiện được tất cả yêu cầu của người dùng. Chính bởi vậy, tất cả những câu lệnh được xuất hiện đều mang mục đích và có nhiệm vụ cụ thể trong quá trình vận hành sau này.
2. Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình là một dạng ngôn ngữ máy tính được các lập trình viên sử dụng để viết ra các phần mềm, chương trình, tập lệnh hoặc các hướng dẫn để máy tính có thể tiếp nhận và làm theo lệnh.
Có rất nhiều ngôn ngữ lập trình và mỗi ngôn ngữ lại có cách thức riêng biệt. Bởi vậy, trước khi bắt tay vào viết các chương trình, các developer cần phải có kiến thức chuyên sâu về ngôn ngữ lập trình như: quy tắc, cú pháp, cách sử dụng…sau đó mới có thể viết ra những đoạn code chính xác.
Ngôn ngữ lập trình được cấu tạo với 3 thành phần, cụ thể:
- Bảng chữ cái: Đây được xem là tập ký hiệu để các lập trình viên viết chương trình.
- Cú pháp: Đây là bộ quy tắc để kiểm tra chương trình hợp lệ
- Ngữ nghĩa: Sử dụng để xác định ngữ nghĩa và những thao tác cần phải thực hiện, ứng với tổ hợp ký tự dựa vào ngữ cảnh của nó.
3. 8 ngôn ngữ lập trình web phổ biến nhất
Trên thực tế, có khoảng 700 ngôn ngữ lập trình được sử dụng trên toàn thế giới. Tuỳ vào mục đích mà các developer sẽ lựa chọn và sử dụng những ngôn ngữ phù hợp. Trong bài viết này, Sapo sẽ giới thiệu đến bạn …ngôn ngữ dùng để lập trình web phổ biến nhất hiện nay, cụ thể:
3.1 Ngôn ngữ lập trình CSS
CSS là một trong những ngôn ngữ lập trình web phổ biến nhất hiện nay. Thông thường các lập trình viên sẽ sử dụng CSS để thiết kế định dạng và layout cho website. Ví dụ như menu của web thậm chí là menu của các ứng dụng cũng được viết bằng CSS.
3.2 Ngôn ngữ lập trình PHP
Ngôn ngữ phổ biến tiếp theo có thể kể đến chính là PHP, và đây cũng là ngôn ngữ được sử dụng thiết kế website nhiều nhất chiếm khoảng 1/3 số lượng website toàn cầu. Trang web nổi tiếng trên thế giới sử dụng PHP để code website có thể kể đến như FaceBook.
3.3 Ngôn ngữ lập trình JAVA
Hầu hết những thiết bị công nghệ thông minh, Smart TV hay các ứng dụng trên Android đều sử dụng JAVA là ngôn ngữ lập trình. Mặc dù lần đầu được biết đến là năm 1991 tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, JAVA vẫn giữ vị thế là một trong những ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất.
3.4 JavaScript
Mặc dù có tên là JavaScript nhưng ngôn ngữ này lại không có nhiều sự liên quan đến ngôn ngữ JAVA ở trên. JavaScript thường được lựa chọn để lập trình các ứng dụng của website thay vì trên các thiết bị công nghệ như JAVA. Thế nhưng, JavaScript vẫn còn rất nhiều hạn chế ví dụ làm giảm tốc độ truy cập web của trình duyệt hoặc người dùng sẽ gặp nhiều vấn đề liên quan đến bảo mật hơn.
3.5 Ngôn ngữ lập trình GO
Đây là ngôn ngữ lập trình được sáng tạo và phát triển bởi Google. Vẫn theo phương châm bảo vệ người dùng, GO là ngôn ngữ hữu hiệu giúp các đơn vị có thể xây dựng được hệ thống có quy mô lớn, đáp ứng được lượng lớn người dùng. Thêm đó, tính dễ đọc và dễ nhân rộng cũng đã giúp GO trở thành ngôn ngữ lập trình được các developer ưa chuộng nhất hiện nay.
3.6 Ngôn ngữ lập trình C
C được coi là một ngôn ngữ kinh điển ra mắt từ năm 1972, bất cứ developer nào cũng từng ít nhất một lần tìm hiểu và sử dụng. Ưu điểm tuyệt vời của C là có thể ứng dụng trên tất cả các nền tảng điện toán, cùng với đó là sự ổn định, đơn giản, dễ hiểu. Và đó là những lý do giúp C là ngôn ngữ “quốc dân” đối với các lập trình viên.
3.7 Ngôn ngữ lập trình C++
Có thể coi C++ là một ngôn ngữ level cao hơn ngôn ngữ lập trình C. C++ vừa giữ được những ưu điểm tuyệt vời của C vừa có sự cải tiến hiện đại đáp ứng được nhu cầu của hầu hết người dùng. Bởi vậy, những ông lớn ngành công nghệ thông tin như Google Chrome, Windows, Microsoft…đều được viết bằng ngôn ngữ lập trình C++.
3.8 Ngôn ngữ lập trình C#
Mục đích của Microsoft phát triển C# như một biến thể của ngôn ngữ c đình đám. Chính bởi vậy, C# đã có những sự thay đổi rất rõ rệt vậy nên C# cũng là một trong những ngôn ngữ lập trình web rất được ưa chuộng.
Ngoài những ngôn ngữ lập trình web đã kể trên, bạn cũng có thể tham khảo thêm các ngôn ngữ lập trình khác như: Ruby, Python, HTML, Perl, XML…Đối với những bạn muốn tìm hiểu ngôn ngữ lập trình game, phát triển cơ sở dữ liệu có thể tham khảo thêm các ngôn ngữ như: DBASE, FoxPro, MySQL, SQL, Visual FoxPro…Ngoài ra còn có DarkBASIC, Assembly, AutoHotkey, Tcl, Awk, Batch File….
4. Làm lập trình viên cần trang bị những kỹ năng gì?
Lập trình là một nghề đòi hỏi mọi người phải có sự kiên nhẫn tỉ mỉ và tập trung cao vậy nên để trở thành lập trình viên bạn vừa cần trang bị kiến thức vừa phải có những kỹ năng về tư duy. Dưới đây là những điều cơ bản bạn cần trang bị để trở thành lập trình viên.
4.1 Kỹ năng làm việc nhóm
Chắc chắn rồi, vì hầu hết các dự án đều có quy mô từ vừa đến rất lớn vậy nên bạn sẽ khó có thể hoàn thành một mình nếu không có đồng đội của mình bên cạnh. Mỗi người sẽ phụ trách một công việc khác nhau để đảm bảo tiến độ cũng như chất lượng dự án. Vậy nên để có thể trở thành lập trình viên, kỹ năng làm việc nhóm là kỹ năng bắt buộc bạn cần trang bị.
Bên cạnh sự phối kết hợp, bạn cũng cần phải có khả năng thương thuyết để bảo vệ ý kiến quan điểm của bạn trước nhóm và cũng để cả nhóm hiểu được những gì bạn đang làm. Kỹ năng nhóm của bạn càng tốt bạn càng có nhiều cơ hội được chạm đến những dự án lớn hơn, phát triển bản thân cũng như công việc của bạn cũng thuận lợi hơn rất nhiều.
4.2 Tư duy logic
Bên cạnh làm việc nhóm bạn cũng cần phải có tư duy logic và đây là điều kiện vô cùng quan trọng trong suốt quá trình làm việc của bạn. Tư duy logic của lập trình viên sẽ liên quan nhiều đến tin học, toán tin….Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng hình dung và phân tích tất cả các dự án từ đó tìm ra hướng giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Ngoài ra, tư duy logic cũng là cách giúp chất lượng công việc của bạn tốt hơn. Đặc thù của nghề lập trình là bất cứ sự thừa thãi nào trong các đoạn code cũng có thể làm hỏng cả một chương trình. Vậy nên bạn càng logic, càng tỉ mỉ sẽ càng tiết kiệm thời gian chỉnh sửa sau này.
4.3 Học hỏi nâng cao bản thân mỗi ngày
Công nghệ thay đổi mỗi ngày, và để làm ngành lập trình này bắt buộc bạn phải không ngừng học hỏi trau dồi kiến thức mỗi ngày. Điều này không chỉ giúp bạn nhanh chóng cập nhật những tin tức và công nghệ mới nhất mà đây cũng chính là cách để bạn không bị đào thải ra khỏi nghề lập trình khốc liệt này.
4.4 Kỹ năng thiết kế
Nếu bạn nghĩ làm lập trình không phải thiết kế thì bạn đã lầm. Ví dụ trong thiết kế website bán hàng, thiết kế sẽ chia thành 2 hạng mục là thiết kế đồ hoạ và thiết kế hệ thống. Và thiết kế hệ thống chính là phần việc mà các lập trình viên sẽ phải tham gia vào.
Thiết kế hệ thống đòi hỏi tư duy logic và sự phân tích chính xác để kết nối những yêu cầu và xây dựng hệ thống giao diện và các bộ tài liệu hướng dẫn. Bởi vậy, kỹ năng thiết kế cũng là một trong kỹ năng mà bất cứ lập trình viên nào cũng cần phải trau dồi để phục vụ cho công việc sau này.
Tổng kết
Có thể thấy lập trình là lĩnh vực đòi hỏi rất nhiều sự logic, kiên nhẫn và tính cầu toàn. Để có thể trở thành một lập trình viên trước hết bạn cần phải nắm rõ quy tắc và cách sử dụng của các ngôn ngữ lập trình.
Những ngôn ngữ lập trình web phổ biến nhất có thể kể đến là: GO, C, C++, C#, PHP, JAVA, JavaScript và CSS. Ngoài ra bạn cũng có thể tham khảo thêm các ngôn ngữ lập trình khác trong danh sách hơn 700 ngôn ngữ lập trình trên toàn cầu.
Hy vọng tất cả những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về lập trình, ngôn ngữ lập máy là gì, lập trình viên là gì…Hẹn gặp lại bạn vào các bài viết tiếp theo trên trang blog của Sapo nhé!
